ORMAN YOLLARINDAN KAYNAKLANAN SEDİMANTASYONUN ULUSLARARASI TOPRAK KAYBI DENKLEMİ İLE BELİRLENMESİ (Kastamonu/Araç Yöresi)

Abstract

Bu çalışma, Kastamonu-Araç yöresinde farklı eğim gruplarındaki orman yollarından kaynaklanan gerçek sedimantasyon miktarının belirlenerek, “Uluslararası Toprak Kaybı Denklemi (USLE)” ile kıyaslanmasını amaçlamıştır. Bu amaç doğrultusunda orman yollarına sediment tuzakları kurulmuş ve tuzaklarda biriken sediment miktarları tekrarlı (iki sene) olarak ölçülmüştür. Böylelikle elde edilen gerçek sedimantasyon miktarları ve hesaplanan USLE sedimantasyon değerleri kıyaslanarak, USLE modelinin çalışma alanında uygunluğu belirlenmiştir. Çalışma kapsamında gerçek sediment miktarlarının hesaplanmasında her bir eğim grubunda (%2-4 toprak orman yolu, %4-6 toprak orman yolu, %6-8 toprak orman yolu, %8-12 stabilize orman yolu) yer alan orman yollarına 10’ar adet toplamda 40 adet, kontrol alanı olan meşcere içerisine 1’er adet olmak üzere toplamda 4 adet sediment tuzağı kurulmuş ve değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda eğim gruplarına göre gerçek sedimantasyon miktarı ve USLE değerleri sırasıyla ilk sene için, %2-4 eğim grubu toprak orman yolunda 2,1 t ha-1, 6,26 t ha-1, %4-6 eğim grubu toprak orman yolunda 2,48 t ha-1, 19,45 t ha-1, %6-8 eğim grubu toprak orman yolunda 5,57 t ha-1, 38,56 t ha-1, %8-12 eğim grubunda bulunan stabilize orman yolunda ise 2,52 t ha-1, 30,18 t ha-1 olarak hesaplanmıştır. İkinci sene için, %2-4 eğim grubu toprak orman yolunda 2,89 t ha-1, 7,39 t ha-1, %4-6 eğim grubu toprak orman yolunda 5,24 t ha-1, 22,96 t ha-1, %6-8 eğim grubu toprak orman yolunda 7,58 t ha-1, 45,53 t ha-1, %8-12 eğim grubunda bulunan stabilize orman yolunda ise 3,42 t ha-1, 35,63 t ha-1 olarak hesaplanmıştır. Tüm değerlendirmeler sonucunda erozyon tahmin yöntemi olan USLE’nin çalışma yöresinde bu eğim gruplarında yer alan orman yollarında iyi bir performans göstermediği gözlemlenmiştir.