Öğrenci, sosyal bilgiler öğretmen adayı ve öğretmenlerinin değer hiyerarşisi

Abstract

Sosyal bilgiler dersi değer öğretiminde önemli bir misyona sahiptir. Buders kapsamında öğrencilere kazandırılması gereken 20 temel değerbelirlenmiştir. Sorumluluk, saygı, hoşgörü, aile birliğine önem verme,kültürel mirasa duyarlılık bu değerlerden bazılarıdır. Bireyler için ise budeğerlerin bazıları daha önemli olabilmektedir. Bu düşünceden hareketlebu araştırmada öğrenci, sosyal bilgiler öğretmeni ve öğretmenadaylarının değer hiyerarşisi belirlenmeye çalışılmıştır. Bu amaçla çalışmagrubundan Sosyal Bilgiler Öğretim Programında yer alan değerlerikendilerince önem derecesine göre (ilk 3 değer) sıralamaları vegerekçelerini ifade etmeleri istenmiştir. Araştırmanın amacıdoğrultusunda nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması(casestudy) kullanılmıştır. Çalışmada veri toplamak amacıyla yarı-yapılandırılmış mülakat tekniği kullanılmış mülakatlar dokümanincelemesi yoluyla kod ve temalar belirlenerek analiz edilmiştir. AraştırmaAnkara, Kastamonu ve Trabzon illerinde yürütülmüştür. Araştırmaya buillerde görev yapan sosyal bilgiler öğretm enleri, alt -orta ve üst gelirdüzeyine sahip ortaokul 6. 7. ve 8. sınıfa devam eden öğrenciler ve sonsınıfa devam eden sosyal bilgiler öğretmen adayları dahil edilmiştir.Araştırmadan elde edilen bulgulara göre tüm katılımcıların değersıralamasında ilk üç arasında yer alan değerleri sırasıyla saygı, dürüstlükve vatanseverliktir. Her üç grupta öne çıkan ortak değerin dürüstlükolduğu, öğrenci ve öğretmen adaylarının tercihlerinin birbirine daha çokbenzerlik gösterdiği, öğretmenlerin ise sevgi, hoşgörü ve aile birliğineönem verme değerlerini öne çıkardıkları belirlenmiştir.