Sosyal Bilgiler Öğretiminde Menkıbelerin Kullanılma Durumuna İlişkin Öğretmen Görüşleri

Abstract

Dili güzel ve etkili kullanma sanatı olarak da adlandırılan edebiyat, nazım ve nesir temelinde çokfarklı türlere ayrılır. Bunlardan birisi de nesir türünde yazılan menkıbelerdir. “Din büyüklerininveya tarihe geçmiş ünlü kimselerin yaşamları ve olağanüstü davranışlarıyla ilgili hikâyeler”olarak da tanımlanan menkıbeler, içerikleri itibariyle sosyal bilgiler öğretiminde kullanılabilecekoldukça zengin hazinelerdir. Tarihin pek fazla bilinmeyen dönemlerine ışık tutması, günümüzdeinsanlığın ihtiyaç duyduğu evrensel/milli ahlaki değer ve davranışları öğrencilere kazandırmasıve örnek insan tipleri ortaya koyması gibi özellikleri nedeniyle sosyal bilgiler öğretimindemenkıbelerden yararlanılmaktadır. İlgili literatür tarandığında sosyal bilgiler öğretimindemenkıbelerin kullanımına ilişkin çalışmalarda nicelik ve nitelik açısından birtakım sınırlılıklarbulunduğu tespit edilmiştir. Bu bağlamda araştırmanın amacı sosyal bilgiler öğretmenlerininmenkıbelerden yararlanma durumunu ortaya koymaktır. Araştırmada nitel metodolojikapsamında fenomenolojik yöntem kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2017-2018eğitim-öğretim yılı güz yarıyılında Kastamonu, İstanbul ve Manisa il merkezindeki 9 ortaokuldagörev yapan toplam 20 sosyal bilgiler öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplamaaracı olarak standartlaştırılmış açık uçlu görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmada elde edilenveriler içerik analizi aracılığıyla çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda; katılımcılarınçoğunluğunun derslerinde menkıbeleri kullandıklarını söylemekle birlikte sosyal bilgileröğretim programı ve ders kitaplarında menkıbelere yeterince yer verilmediğini düşündükleriortaya çıkmıştır.