BESLENME EĞİTİMİ AÇISINDAN ORTAOKUL DERS KİTAPLARI VE ÖĞRETİM PROGRAMLARININ DURUMU VE ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN BESLENME ÖZ YETERLİLİKLERİ

Abstract

Hayatın tüm aĢamalarında kaliteli ve sağlıklı bir hayat sürebilmek için dengeli ve yeterli beslenmek temel koĢul olarak düĢünüldüğünden, geliĢme ve büyümenin hızlandığı, kavrama ve öğrenme iĢlevlerinin önem kazanmıĢ olduğu okul döneminde beslenmenin öneminin daha da arttığı söylenebilir. Çocukluk döneminde kazanılmıĢ olan beslenme alıĢkanlıkları yetiĢkinlik dönemine yansıyacağı için, okul çağındaki çocukların beslenme durumları iyi değerlendirilmeli, çocuklara beslenme ile ilgili temel bilgiler, yeterli ve dengeli beslenme alıĢkanlığı kazandırılmalıdır. Bu sebeple bu çalıĢmada beslenme eğitimi ile ilgili Türkiye‟de ilköğretimin ikinci kademesi olan ortaokul düzeyinde ders kitaplarında kazanımların incelenmesi ve ortaokul öğrencilerinin beslenme öz yeterliliklerinin çeĢitli değiĢkenler açısından durumunun nasıl olduğunun belirlenmesi amaçlanmıĢtır. Nitel ve nicel araĢtırma tekniğinin birlikte yürütüldüğü çalıĢmanın birinci kısmında Fen Bilimleri, Türkçe, Sosyal Bilgiler ve son olarak Sağlık dersi müfredatında yer alan beslenme ile ilgili kazanımların incelenmesi için 2018- 2019 Eğitim ve Öğretim yılında MEB tarafından belirlenen ve okullarda beĢinci, altıncı, yedinci ve sekizinci sınıflarda okutulan toplam 11 kitaptaki kazanımlar incelenmiĢtir. Ġkinci kısımda ise beslenme öz yeterlilik ölçeği Ankara‟nın bir ilçesinde yer alan biri köy ve biri merkez okulu olmak üzere iki okuldaki 248‟i kız ve 222‟si erkek toplam 470 öğrenciye uygulanmıĢtır. AraĢtırmadan elde edilen bulgulara göre beĢinci, altıncı, yedinci ve sekizinci sınıf öğrencilerinin ders kitaplarında beslenme eğitimine iliĢkin herhangi bir kazanıma rastlanmamıĢtır. Yapılan anket analizi sonuçlarına göre ise beslenme öz yeterliliği düzeyi merkezde eğitim gören öğrencilerde, köy okullarında eğitim gören öğrencilerden yüksek bulunmuĢtur. Bununla birlikte beslenme öz yeterliliği düzeyi sınıf, cinsiyet ve ailedeki kiĢi sayısına göre farklılaĢmamaktadır. Elde edilen sonuçlar çerçevesinde ortaokul ders kitaplarına beslenme eğitimine iliĢkin kazanımların ilave edilmesi önerilmektedir.