Okul öncesi öğretmen adaylarının geliştirdikleri dijital hikâyelerin, bu süreçteki deneyimlerinin ve dijital materyal oluşturabilmeye yönelik öz yeterlilik inançlarının incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı 2021-2022 bahar yarıyılı Erken Çocukluk Dönemi Edebiyatı dersine devam eden Okul Öncesi Öğretmenliği Bölümü üçüncü sınıf öğrencilerine dijital hikâye hazırlamaya ilişkin erken çocukluk edebiyatı dersi kapsamında sunulan 5 haftalık eğitimin ardından öğrencilerin geliştirdikleri dijital hikâyeleri nitelik bakımından ve bu eğitimin öğretmen adaylarının dijital materyal oluşturabilme öz yeterliliklerine çeşitli değişkenler (cinsiyet, yaş, anne-baba eğitim durumu, çalışma durumu, aile gelir durumu, sahip olduğu dijital teknoloji, dijital materyal oluşturabilmeye yönelik ders alma durumu) bağlamında etkisini incelemektir. Son olarak, araştırmada okul öncesi öğretmen adaylarının perspektifinden dijital hikâye geliştirme sürecinin değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Araştırma karma yöntem modeli kullanılarak yürütülmüş olup bu araştırmanın örneklemi amaçlı örnekleme yönteminden ölçüt örnekleme yöntemi ile seçilen (n = 139) okul öncesi öğretmen adayı oluşturmaktadır. Nicel veriler öğretmen eğitim programı içerisinde bulunan “Erken Çocukluk Dönemi Edebiyatı” dersi kapsamında içerik planlanması ile bir müdahale programı oluşturularak “Tek Gruplu Deneysel Araştırma Deseni” kullanılmıştır. Bu gruba Uzun ve Akay (2021)’ın hazırladığı “Öğretmenlerin dijital materyal oluşturabilme öz yeterlilikleri” ölçeği müdahale öncesi ve sonrası uygulanmıştır. Müdahale öncesi ve sonrasına katılan (n=106) öğretmen adayları ile bu analiz gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler SPSS 26 istatistik programı kullanılarak ilişkili örneklemler T-testi kullanılarak analiz edilmiştir. Bununla birlikte öğretmen adayları tarafından geliştirilen dijital kitapların (n=137) Özcan vd. (2016)’nin hazırladığı “Dijital Hikâyeler İçin Dereceli Değerlendirme Ölçeği” ve araştırmacı tarafından hazırlanan “Dijital Kitapların Çocuk Edebiyatına Uygunluğunu Ölçmeye Yönelik Dereceli Değerlendirme Ölçeği” kullanılarak değerlendirilmiştir. Dijital kitapların yüzde ve frekans değerleri verilerek analiz edilmiştir. Nitel veriler ise araştırmacı tarafından oluşturulan yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla müdahale programına katılan iki grup (ne = 6, nk = 6) öğretmen adayı ile odak grup görüşmesi ile toplanmış, tematik içerik analizi ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda müdahale programı sonrası öğretmenlerin özyeterliliklerinde anlamlı farklılık bulunmuştur. Ön test son test puanlarının cinsiyet, anne baba eğitim durumu, aile gelir durumu değişkenleri açısından farklılık bulunmazken, tablet ve dijital materyal oluşturmaya yönelik ders alma durumlarına göre anlamlı farklılık bulunmuştur. Okul öncesi öğretmen adayları dijital kitapların tüm gelişim alanlarındaki kavram ve kazanımların kazandırılmasında kullanabileceğini ve ileride öğretmen olduklarında dijital kitapları öğretim materyali olarak kullanabileceklerini ifade etmişlerdir. Oluşturulan dijital kitapların dijitallik ve çocuk edebiyatına uygunluğu bakımından ölçülen kriterleri ortalama düzeyde taşıdıkları bulunmuş, geliştirilmesi gereken noktaları olduğu tespit edilmiştir.