OKUL YÖNETİCİLERİNİN SAYGINLIKLARININ BELİRLENMESİ: BİR DURUM ÇALIŞMASI

Abstract

Bireyler toplum içerisindeki konumlarına ve sahip oldukları statülerine göre olumlu ya da olumsuz yönde algılanmaktadır. Eğitim sisteminde önemli bir yeri olan okul yöneticileri için de benzer durum geçerli olup bireyler tarafından algılanmaları, değerlendirilmeleri ve haklarında görüşler oluşturulmaları söz konusudur. Bu algılanma, değerlendirilme ve görüşler saygınlıklarıyla da ilişkilidir. Bu araştırmanın temel amacı okul yöneticilerinin saygınlıklarının çeşitli açılardan incelenmesidir. Araştırmada okul yöneticilerinin saygınlıkları okul yöneticileri, öğretmenler ve velilerin görüşleri doğrultusunda ortaya konulmuştur. Araştırma nitel araştırma metodolojisine uygun olarak çoklu durum çalışması yaklaşımı ile yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubu amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örneklemesi ile belirlenmiştir. Durum çalışması Kastamonu’da farklı kademelerde ve farklı sosyoekonomik düzeye sahip yerlerde bulunan toplam 29 okuldaki 33 öğretmen, 36 yönetici ve 33 velinin katılımı ile yürütülmüştür. Araştırmanın verileri yarı yapılandırılmış görüşme formları yardımıyla toplanmıştır. Araştırmanın verileri betimsel analiz ve içerik analizi yaklaşımları ile çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda okul yöneticilerinin yarısına yakınının kendisini toplumda ve çalıştığı kurumda saygın gördüğü, öğretmenlerin ise yarıdan fazlasının okul yöneticilerinin toplumda saygın görülmediğini, velilerin ise okul yöneticilerinin toplumda saygın bir yeri olduğunu düşündüğü ortaya çıkmıştır. Okul yöneticileri kendi saygınlığını azaltan faktörleri maddi imkânsızlıklar, sınırlı yetki, yöneticilerin seçimi, yönetime müdahaleler, yöneticiden kaynaklanan kişisel sebepler ve yönetici hakkında halktaki inançlar olarak belirtmişlerdir. Öğretmenler ise okul yöneticilerinin toplum nezdinde saygınlıklarını azaltan durumlar olarak liyakatsız atamalar ve medyada çıkan olumsuz haberleri daha sıklıkla ifade etmişlerdir. Veliler ise okul yöneticilerinin toplum tarafından saygın görülmesini engelleyen nedenler içerisinde medyanın etkisini ve okulun başarısızlığını sıklıkla ifade etmişlerdir. Okul yöneticileri, kendi saygınlıklarının artması için yönetici maaşlarında ve medyadaki yönetici algısının iyileştirilmesi, atamalarda adalet ve liyakatin hakim olması ve siyasi çevreler ile ilişkilere dair önerilerde bulunmuşlardır.