Mahremiyet kavramı bağlamında üniversite öğrencilerinin benlik sunumu: ınstagram örneği

Abstract

Dijital teknolojilerin gelişimi bireysel ve toplumsal yaşamı etkilemiş, insanların hayatına yeni kavramların girmesini sağlamıştır. Yeni medya ortamında kullanıcılar, benlik sunumlarını, gerçek hayatta sergilediklerinden daha kolay bir biçimde gerçekleştirmeye başlamıştır. Artık, sosyal medya kullanıcıları yaptıkları paylaşımlar ile sergilemek istedikleri “ideal benliği” kısa bir süre içinde, diğer kullanıcılarla paylaşabilmektedir. Bu durum, mahremiyet ile ilgili tartışmaları da beraberinde getirmiştir. Nitekim mahremiyet kavramı, yeni teknolojiler ile birlikte hızlı bir dönüşüm geçirmekte, hatta kavramın sınırları kullanıcıların kendi rızalarıyla silikleşmekte ve kaybolmaktadır. Çalışmanın amacı, üniversite öğrencilerinin, fotoğraf ve video paylaşım platformu olarak öne çıkan Instagram’da gerçekleştirdikleri benlik sunumlarının, mahremiyet algıları ile ilişkisini ortaya koymaktır. Öte yandan mahremiyet, benlik sunumu ve sosyal medya kavramları arasındaki ilişkiyi incelemek de hedeflenmiştir. Bu kapsamda, Kastamonu Üniversitesi İletişim Fakültesi öğrencilerinin benlik sunumları ve mahremiyet algıları arasındaki ilişkiyi değerlendirmek için veri toplama aracı olarak anket tekniği kullanılmıştır. Katılımcılara “Mahremiyet Ölçeği” ve “Değiştirilmiş Benlik Sunumu Taktik Ölçeği” uygulanmıştır. Anket çalışmasında 18- 34 yaş aralığında, toplam 221 öğrencinin yanıtı geçerli sayılmıştır. Elde edilen bulgular nicel bir değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Sonuç olarak mahremiyetin ifşası, gözetimin farkındalığı ve mahremiyetin ihlâlinin farkındalığı değişkenlerinin, örnek davranışlar sergileme değişkeni, kendini sevdirme değişkeni ve niteliklerini tanıtma değişkeni ile anlamlı bir ilişki içerisinde oldukları saptanmıştır. Mahremiyet ölçeğinin alt boyutlarından alınan puanlar ile tehdit davranışları alt boyutundan alınan puanlar arasında anlamlı korelasyonlar bulunamamıştır. Öte yandan öğrencilerin mahremiyet ölçeği ve değiştirilmiş benlik sunumu taktik ölçeği alt boyutlarından aldıkları ortalama puanlar, cinsiyete ve yaşa göre istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık göstermemiştir.