Kadmiyum ve çinko uygulamalarının kadıntuzluğu, şimşir ve altuni taflan yapraklarının bazı kimyasal özellikleri üzerine etkileri

Abstract

Çalışmada farklı dozda kadmiyum (Cd-25 μM- 50 μM) ve çinko (200 μM - 400 μM) uygulamalarının Kadıntuzluğu (Berberis thunbergii Atropurpurea), Şimşir (Buxus sempervirens Suffriticosa) ve Altuni Taflan (Euonymus japonica Aurea) genotiplerinde yaprak oransal su içeriği (RWC), fotoentetik pigment (klorofil a, klorofil b, toplam klorofil, toplam karotenoit), besin elementleri ve radyoaktif nuklit (238U, 232Th, 40K ve 137Cs) konsantrasyonları üzerine etkileri araştırılmıştır. Kadmiyum ve çinko uygulamaları 8 hafta süresince haftada iki kez olarak uygulanmıştır. Uygulamalardan sonra, iyi gelişmiş sağlıklı yapraklar toplanmış, saf su ile yıkanmış ve nemi alınmıştır. RWC ve fotosentetik pigment analizleri taze yapraklar üzerinde gerçekleştirilmiştir. Temizlenmiş yaprakların bir kısmı 65 °C etüvde 48 saat süresince kurumaya bırakılmıştır. Kuru yapraklar bir öğütücü ile toz haline getirilmiş ve element analizi ve radioaktif ölçümlerinde kullanılmıştır. Bulgulara göre, klorofil pigmentleri ve karotenoit miktarı uygulamalardan olumsuz etkilenmiştir. 400 μM Zn uygulaması Şimşir’de, 200 μM Zn uygulaması ise Kadın tuzluğu yapraklarında klorofil-a, klorofil ve toplam klorofil miktarını kontrole göre artırmıştır. Toplam karotenoit miktarı Şimşir yapraklarında tüm uygulama gruplarında yüksek, Altuni Taflan’da ise düşük bulunmuştur. Bağıl su içeriği, Altuni Taflan’da tüm uygulama gruplarında, Kadıntuzluğu’nda 25 μM ve Şimşirde ise 50 μM Cd uygulamasında azalmıştır. 238U, 232Th, 40K ve 137Cs radyoaktivitesi her üç bitki grubunda kontrole göre daha yüksek belirlenmiştir. Her üç bitkide, en yüksek değere sahip makro besin elementi Ca olmuştur. K miktarı Şimşir ve Altuni Taflan yaprak örneklerinde; P ve S elementleri Kadıntuzluğu ve Altuni Taflan yaprak örneklerinde tüm uygulama gruplarında kontrole göre daha yüksek tespit edilmiştir. Mg miktarı Kadıntuzluğu, Ca miktarı ise Altuni Taflan yapraklarında tüm uygulamalarda azalmıştır. Mn ve Cl miktarı ise her üç bitkide genel olarak yüksek, Na miktarı ise düşük bulunmuştur. Cd miktarı her üç bitkide tüm uygulamalarda kontrole göre yüksek belirlenirken, Zn ve Cl miktarı Kadıntuzluğu ve Şimşir bitkilerinde 25 μM Cd uygulamasında düşük ve Altuni Taflan’da ise yüksek tespit edilmiştir. Fe, Al, Si, Cu ve Kadın tuzluğu ve Şimşir yapraklarında yüksek, Altuni Taflan yapraklarında ise düşük bulunmuştur. Sonuç olarak, biyokimyasal analizlere göre şimşir 400 μM Zn; Kadıntuzluğu 200 μM Zn ve 50 μM Cd uygulamalarına tolerans göstermiştir. Element sonuçlarına göre ise Kadıntuzluğu’nun P, S, Mn, Cl, Cd, Fe, Al, Si, Cu, Ba, Zn, Ti, Pb, Cr; Şimşir’in K, Mn, Cl, Cd, Zn, Fe, Al, Si, Cr ve Altuni Taflan’ın ise K, P, S Mn, Cl, Pb, Cd elementlerini biriktirme kapasitesi yüksektir. Her üç bitkinin radyonüklit biriktirme kapasiteside yüksek belirlenmiştir. Tüm veriler göz önünde bulundurulduğunda, Şimşir ve Kadın tuzluğu’nun şehir içi park ve v bahçelerde, yol kenarı ağaçlandırılma çalışmalarında ve ayrıca kirliliğin yüksek olduğu alanlarda kirlilik hasarının indirgenmesinde etkili olabileceği sonucuna varılmıştır.