4553 numaralı Kastamonu Şer'iyye Sicil defterinin transkripsiyonu ve belge özetleri (H.1309-1311)

Abstract

Osmanlı tarihinin kaynaklarından birisi olan şer’iyye sicilleri kadıların devlet merkezi ile yaptıkları resmî yazışmaları, halkın şikâyet ve dileklerini, mahalli idarelere ait hukukî düzenlemeler olarak kabul edilen ferman ve hükümleri, en önemlisi de ait olduğu yerin sosyal ve iktisadî hayatını yansıtan mahkeme kararlarını ihtiva eden belgelerdir. Kastamonu ve kazalarına ait bir hayli sicil olmasına karşın bunların çok az bir kısmı üzerinde çalışma yapılmıştır. Bu çalışma, Ankara’da Milli Kütüphane’den temin edilen 4553 numaralı Kastamonu Şer’iye Sicili üzerine bir incelemedir. Kastamonu’nun H. 1309-1311 / M. 1892-1894 yılları arasını kapsayan sicil transkripsiyon edilerek Kastamonu’nun hukukî, idarî, iktisadî ve içtimaî hayatı hakkındaki bilgiler ortaya konmuştur. Çalışma ile şer’iyye siciline göre Kastamonu tarihinin belirli bir kesitinin aydınlatılması ve bu alanda çalışacak olan araştırmacılara kaynaklık etmesi amaçlanmıştır. Çalışmada öncelikle Ankara’da Milli Kütüphane’den sicilin fotokopisi alınmış, okunarak transkripsiyonu yapılmış, ayrıca özet ve sadeleştirme yoluna da gidilmiştir. Çalışma iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde şer’iyye sicilinin Latin alfabesine aktarılmış metnine yer verilmiştir. İkinci bölüm ise ilgi metinde geçen belgelerin özetlerini içermektedir. Sonuç olarak üzerinde çalıştığımız Kastamonu Şer’iyye Sicili tarih, kültür, edebiyat, coğrafya, hukuk gibi sosyal ve beşerî bilimlere ait çok geniş bir sahada IV önemli bilgiler ihtiva etmektedir. Söz konusu sicil, hukuk penceresinden Kastamonu Vilayeti’nin H. 1309-1311/ M. 1892-1893 yıllarına ait sosyo-kültürel hayatı ve iktisadî faaliyetleri hakkında bilgiler vermektedir.