AHMETCAN AŞİRİ’NİN “İDİKUT” İSİMLİ ROMANINDA SIFAT İSİM EKLERİ

Abstract

Eklemeli bir dil olan Türkçenin eklerinin sınıflandırılması iki yöntemle yapılmaktadır. Bu konu ile ilgili yapılan çalışmaların pek çoğunda ekler, başlangıçtan günümüze gelinceye kadar hangi fonksiyonlarda daha çok kullanılmışlarsa bu fonksiyonları dikkate alınarak belirli başlıklar altında tasnif edilmiştir. İsimden isim yapma ekleri, sıfat fiil ekleri, zarf fiil ekleri, hal ekleri, geniş zaman ekleri gibi. Çalışmaların bir bölümünde ise, daha çok metinlere dayalı incelemeler yapılmış ve eklerin metinlerde üstlendikleri fonksiyonlar dikkate alınarak bu fonksiyonlarına bağlı ek adlandırmaları yapılmıştır. Bu iki yöntemden birincisi her ne kadar bazı tartışmaları ortaya çıkarmışsa da, ekleşme sistemi üzerine yapılmakta olan yeni çalışmalara zemin hazırlaması hasebiyle önem arz etmektedir. Yukarıda kısaca izah etmeye çalıştığımız bu iki yöntemden ilkinin ortaya çıkardığı en önemli problem, eklerin belirli adlarla etiketlenip sanki başka bir fonksiyon icra etmiyor veya edemez şeklinde bir algının ortaya çıkmasına sebep olmasıdır. Halbuki yapılan pek çok çalışmada dilimizin ekleşme sistemi içindeki bazı eklerin metinlere bağlı olarak farklı fonksiyonlar icra ettiği aşikardır. Bu çalışmada bu duruma örnek temsil edecek bir ek çeşidi ve fonksiyonu üzerinde inceleme yapılmıştır. “Ahmetcan Aşiri’nin “İdikut” İsimli Romanında Sıfat İsim Ekleri” adlı yüksek lisans tezimizde daha önceki çalışmalarda isimden isim yapan yapım eki başlığı altında gösterilen eklerin sıfat isim eki fonksiyonuyla kullanılmış örneklerini tespit etmeye çalıştık. 504 sayfadan müteşekkil Ahmetcan Aşiri’nin İdikut romanında tespit ettiğimiz sıfat isim eklerini üstlendikleri fonksiyonları isimden isim yapma ekleriyle karşılaştırarak tartışmaya ve açıklamaya çalıştık.