KUM ZAMBAĞI (Pancratium maritimum L.) TOHUMLARINDA HORMON UYGULAMALARININ ÇİMLENME VE FİDECİK KARAKTERLERİNE ETKİSİ

Abstract

Ülkemizde doğal yayılış gösteren ve kayıt altına alınmış tek Pancratium türü olan Kum zambağı (Pancratium maritimum L.) monokotiledonlar grubuna dahil olan Amaryllidaceae familyasına ait çok yıllık bir Akdeniz bitkisidir. Kum zambağı bitkileri soğanlı, çok yıllık bitkiler olup insan faaliyetleri nedeniyle neslinin devamlılığı tehlike altındadır. Pancratium maritimum L. türü Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı’nda endemik sayılmayan nadir türler grubunda olup; EN (tehlikede) statüsündedir.

Bu çalışmada Pancratium maritimum L.’un tohumlarında hormon uygulamasının çimlenme başarısı ve fidecik morfolojik karakterleri üzerine etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla Pancratium maritimum L.’un tohumları, IAA, IBA, GA3 ve NAA hormonlarının üç farklı konsantrasyonlarına (1000 ppm, 3000 ppm ve 5000 ppm) 3-5 saniye süre ile maruz bırakılmış, kontrol grubuyla beraber toplamda 13 uygulama yapılmıştır. Tohumlar daha sonra steril turba ile oluşturulan köklendirme ortamına ekilmiş, 30 gün süre ile kontrol altında tutulmuş ve çimlenme durumları incelenerek fidecikler üzerinde belirlenen karakterlerin ölçümleri yapılmıştır. Çalışma sonucunda hormon uygulamalarının fidecik karakterlerinin çoğunu olumlu yönde etkilediği belirlenmiştir.