Akdeniz defnesi (laurus nobılıs l.)’nin kırsal ekonomiye katkısı ve sosyoekonomik analizi

Abstract

Türkiye Odun Dışı Orman Ürünleri (ODOÜ) bakımından oldukça zengin bir çeşitliliğe sahiptir. ODOÜ, Türkiye ekonomisinde önemli bir ekonomik gelir kaynağı sağlamaktadır. Dünyada ve Türkiye’de Akdeniz defnesi (Laurus nobilis) tıbbi ve aromatik bitkiler grubunda yer alan ve ticareti yapılan en önemli bitkilerden biridir. Dünyada defneye olan ihtiyacın %90- 95’i Türkiye’den sağlanmaktadır. Bu nedenle defne, Türkiye’de ihracatı en çok yapılan tıbbi ve aromatik bitkilerin başında gelmektedir. Türkiye’de defnenin en çok yayılış yaptığı, defne potansiyelinin yüksek olduğu ve defnenin kırsal ekonomiye katkısının en çok olduğu illerden biri de Muğla ilidir. Bu nedenle, çalışmada Muğla ilindeki Akdeniz defnesinin pazarının mevcut ve potansiyel ekonomik büyüklüğü, bu değerin kırsal ekonomiye katkıları, üretim sürecinin en büyük elemanı olan toplayıcı köylülerin üretim sürecindeki durumu ve defne üretimine dair düşünceleri belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışmada, birincil veri kaynağı olarak yüz yüze gerçekleştirilen anketlerden elde edilen veriler kullanılmıştır. Ayrıca ilgili kamu kurumlarından elde edilen haritalar, istatistiki veriler gibi ikincil veri kaynaklarından da faydalanılmıştır. Anketler, defne üretimi yapan ve defne ile uğraşan kişilerin Muğla ilçelerindeki dağılımı ortaya konarak bulunan 8 ilçede toplam 377 katılımcıya uygulanmıştır. Elde edilen verilere göre, defne işiyle uğraşan katılımcıların çoğunluğunun köylü/toplayıcı oldukları, defne ile uğraşan kişilerin farklı işlerden de gelir elde ettikleri, defne üretiminden elde ettikleri yıllık ortalama gelirin 5.757,08 TL (1.008,24 USD) olduğu ve köylü/toplayıcı grubun yaş defne sürgünü satış fiyatının ortalama 1,6 TL (0,3 USD) olduğu tespit edilmiştir. Muğla ili defne ticaretinin büyüklüğü 39.418.630 TL (6.903.438 USD) ve potansiyel ekonomik büyüklüğünün ise 141.214.852,7 TL (24.731.148 USD) olduğu hesaplanmıştır.