Öğretmen adaylarının alan bilgisi sınav kaygılarının farklı değişkenler açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada öğretmen adaylarının; öğretmenlik alan bilgisi testi sınav kaygılarının (ÖABT) farklı değişkenler açısından incelenmesi ve fen bilimleri öğretmen adaylarının sınav hakkındaki düşüncelerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Çalışmada açıklayıcı karma desen kullanılmış, örneklem grubu olarak 2018-2019 eğitim öğretim yılının bahar döneminde Fen bilimleri öğretmenliğinden 3. ve 4. sınıfta öğrenim gören; matematik ve sınıf öğretmenliği branşlarından ise 4. sınıfta öğrenim gören toplam 235 öğretmen adayı ile çalışılmıştır. Araştırmanın nitel boyutu ise 10 fen bilimleri öğretmen adayıyla yürütülmüştür. Verilerin toplanmasında öğretmenlik merkezi sınavı kaygı ölçeği, kişisel bilgi formu ve öğretmenlik alan bilgisi testi (ÖABT) hakkındaki düşünceleri öğrenmeye yönelik yarı yapılandırılmış görüşme formundan yararlanılmıştır. Araştırma verileri nicel ve nitel olmak üzere iki boyutta ele alınmış, nicel verilerin analizinde yüzde, frekans, bağımsız örneklem t testi, ANOVA gibi test istatistiklerinden yararlanılmıştır. Nitel veri analizinde ise içerik analizinden faydalanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular neticesinde öğretmen adaylarının orta düzeyin biraz üzerinde sınav kaygısına sahip oldukları tespit edilmiştir. Öğretmen adaylarının alan sınavı kaygı düzeyleri; yaş, cinsiyet, ekonomik durum değişkenleri açısından anlamlıyken branş, kardeş sayısı, sınıf düzeyi gibi değişkenler açısından anlamlı bulunamamıştır. Adayların yaş ve kaygı düzeyleri arasında negatif yönde bir ilişki olduğu, kız öğretmen adayların daha kaygılı oldukları ve ekonomik anlamda daha rahat olan adayların kaygı düzeylerin daha düşük olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Nitel boyutta fen bilimleri öğretmen adaylarının alan sınavına yönelik görüşlerinin ağırlıklı olarak olumsuz yönde olduğu, nitelikli öğretmen seçimi noktasında yeterli olmadığını ve geliştirilmesi gereken bir sınav olarak görüldüğü tespit edilmiştir. Ancak buna rağmen öğretmen adayları ülkemiz şartlarında alan sınavını en makul yöntem olarak görmekte, alan bilgisinin daha önce KPSS’ye dâhil edilmemiş olmasını eksiklik olarak değerlendirmektedirler.