İkinci el otomobil fiyatlarını etkileyen faktörlerin incelenmesi: Bir uygulama

Abstract

Otomobil fiyatını etkileyen birçok faktör vardır. Faiz oranı, enflasyon, döviz kuru, üretim maliyeti, arz ve talep, yakıt maliyeti gibi faktörler otomobil fiyatlarını doğrudan etkilemektedir. Döviz kurlarında meydana gelen ani ve sert yükselişler, Türk Lirasının değer kaybetmesine neden olmuştur. Ülkemizdeki otomobillerin büyük bir kısmı ithal edildiği için döviz kuruna bağlı olarak otomobil fiyatlarında sert yükselişler görülmüştür. Bu husustan hareketle çalışmanın amacı, ikinci el otomobillerin fiyatına etki eden faktörleri incelemektir. Literatürdeki çalışmalardan farklı olarak ikinci el otomobil fiyatlarına etki eden mikro faktörler araştırılmaktadır. Sahibinden.com adlı internet sitesinden elde edilen 6.262 adet ikinci el otomobil veri setini oluşturmaktadır. Otomobil markası, serisi, modeli, vites türü, yakıt türü, kilometresi, motor hacmi, çekiş türü, ek donanım tutarı, hasar tutarı, mülkiyet türü, ek donanım bilgisi ve fiyat değişkenlerinden oluşan bir model geliştirilmiştir. Elde edilen veriler ile çoklu regresyon, lojistik regresyon ve farklılık analizleri yapılmıştır. Analiz sonucuna göre ikinci el otomobil fiyatları üzerinde en çok etkisi olan faktörlerin marka ve çekiş türü olduğu bulgulanmıştır. Ford, Dacia ve Mercedes-Benz markalarının ikinci el satış fiyatlarının sıfır fiyatından daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Motor hacmi ve vites türünün otomobil fiyatlarını etkilediği belirlenmiştir. Otomobil satıcısının mülkiyet durumu, hasar ve ek donanım bilgisinin ikinci el otomobil fiyatlarını etkilemediği bulgulanmıştır. Türkiye’de ikinci el otomobil piyasasında asimetrik bilginin varlığı tespit edilmiştir.