İNANÇ TURİZMİ DESTİNASYONU OLARAK KASTAMONU HZ. PİR ŞEYH ŞABAN-I VELİ ÖRNEĞİ

Abstract

Geçmişten günümüze kadar tüm dünya toplumlarında da görüldüğü gibi Türk toplumunun da cazibe, merkezleri olan dini ziyaret yerleri mühim bir yere sahiptir. Tarihsel süreçte insanoğlu çok eski çağlardan bu yana doğaüstü varlıklara inanmış ve kutsallık ile bakmıştır. Bu doğaüstü varlıklara yakın olma amacı içerisinde olmuştur. Ziyaret edenin mutlak amacı, kutsi olana ulaşmak ve aynı zaman da onu hissetmektir. Bu doğrultuda günümüzde yapılmış olan kazı çalışmalarında da görülmüş olduğu gibi çok eski çağlarda da yapılmış olan kutsi yapılar (mabet, cami, türbe, külliye vb.) ve bunlarla da ilgili zaman içerisinde ortaya çıkmış olan geleneksel anlatım çeşitleri (mitolojiler, halk hikâyeleri, efsaneler, destanlar vb.) insanoğlundaki bu güdüyü oldukça gözler önüne sermektedir. Kutsi görülen mekânlardan birisi olan türbelerde de vefatından yüzyıllar geçmesine rağmen saygı duyulan ve düşkünlük gösterilen kişilerin, günümüzde de insanoğluna fayda sağlayabilecek olma düşüncesi halkın dindarlığı üzerinde kendisine oldukça büyük bir yer bulmuş ve kültürel hafıza süreklilik göstermiştir. Kutsi olana yakın olma düşüncesi ve isteği bu mekânları manevi anlamda bir sığınağa dönüştürmüş ve özellikle kutsi kabul gören gün ve gecelerde insanların değişik amaçlar için ziyaret ettikleri manevi çekim noktaları haline dönüşmelerini sağlamaktadır. Bu araştırma da Kastamonu ilinde sosyal, tarihi, turistlik ve inanç turizmi konularına değinilerek, İl deki inanç turizminin merkezi olan Hz. Pir Şeyh Şaban-ı Veli Türbesi örnekleminden yola çıkılarak, türbe, cami gibi inanç turizmi kapsamındaki mekânların insanoğlunun manevi yaşantılarında ve sosyal hayatlarında ne gibi rolleri olduğunu ortaya koyulması amaçlanmıştır. Bu doğrultuda Kastamonu ilinde bulunan vatandaşlar ile bir anket çalışması yapılmış, anket verileri sonucunda; Kastamonu ilinde turizmin gelişmesine katkı sağladığı düşünülen faktörlerin değerlendirilmesi ile türbe ve camilere gelen ziyaretçilerin dini inançları, dini ibadetlere olan ilgileri, dini kanaatleri, dini tutumları, kendilerini tanımlama şekilleri ve Hz Pir Şeyh Şaban-ı Veli’nin Kastamonu ilindeki bilinirliği ile inanç turizmine olan etkisi ele alınarak tespit edilmeye çalışılmıştır. Sonuç olarak Kastamonu ilinde inanç turizmine halkın olumlu baktığı ve inanç turizmine karşı duyarlı oldukları gözlenmiştir.