Bir Osmanlı Binbaşısı Osman Nuri Kökkılıç'ın günlüğü (1913-1917)

Abstract

Günlükler, tarih araştırmalarında başvurulabilecek önemli yazılı kaynaklar arasında yer almaktadır. Özellikle önemli tarihî olaylara şahitlik yapmış ya da tarihe yön vermiş kişilerin elinden çıkmışsa, bu durum günlüğün değerini daha da artırmaktadır. 1874 yılında doğan, 1937 yılında vefat eden ve Osmanlı ordusunda Jandarma Binbaşısı olarak görev yapan Osman Nuri KÖKKILIÇ’a ait günlük, 27 Eylül 1913 ve 26 Mayıs 1917 tarihleri arasındaki dönemi kapsamaktadır. Bu dönem Osmanlı Devleti’nin I. Dünya Savaşı içerisinde bulunduğu bir dönemdir. Osman Nuri KÖKKILIÇ, bu sürecin büyük bir kısmında, Kafkas Cephesi’nde görev yapmış ve ii Van Alayı Erciş Taburu ile Ilıca Menzil Nokta Komutanlığı görevinde bulunmuştur. Günlüğün son kısımları ise Osman Nuri Bey’in Sinop Jandarma Menzil Komutanlığı’ndaki yaşantısını kapsamaktadır. Bu itibarla, Osman Nuri Bey’in günlüğü, çok zor ve sonuçları itibariyle çok önemli bir dönemin olaylarını yansıtan önemli bir tarihî kaynaktır. Günlükte geçen önemli hadiselerin başında Rodos Adası’nı ziyareti, Mamadik Boğazı Başarısı ve açığa alınması, Erzurum’un düşüşü, Molla Selim İsyanı, 1915’te Van’da yaşanan Ermeni İsyanı, Van merkeze bağlı Astuci Köy’ünde gördüğü Ermeni mezalimi ve bir kısım Ermeninin İslamîyeti kabulleri gelmektedir. Ayrıca günlükteki bilgiler, siyasî, askerî, sosyal, ekonomik, coğrafî ve meteorolojik verilere kadar geniş bir alana yayılan çeşitliliği ile pek çok farklı konu yapılacak araştırmalara kaynaklık edecek niteliktedir.