Kastamonu kent merkezi ve yakın çevresindeki topraklarda ağır metal birikiminin toprak kullanımına bağlı değişimi

Abstract

Artan nüfus, nüfusun kent merkezlerinde yoğunlaşması ile birleşerek çevre kirliliği, küresel iklim değişikliği, plansız kentleşme ve sağlıksız yaşam koşulları gibi pek çok sorunun oluşmasına veya artmasına sebep olmuştur. Bu sorunlar içerisinde çevre kirliliği en önemli sorunların başında gelmektedir. Kirlilik artışından en çok etkilenen elemanların başında ise toprak gelmektedir. Toprak kirlenmesine bağlı olarak toprak kalitesinde meydana gelen değişim gerek doğal ve gerekse ekosistemi önemli ölçüde etkilemektedir. Havadaki kirlilik etmenlerin bir süre sonra toprağa geçmektedir. Bundan dolayı toprak, aynı zamanda kirlilik düzeyini en iyi yansıtan ortamdır. Toprak ve çevre kirleticileri arasında ağır metaller önemli bir yer tutmaya başlamıştır. Ağır metaller birçoğunun düşük konsantrasyonlarda bile canlılar için toksik olabilmeleri, canlı bünyesinde biyobirikme eğiliminde olmaları ve doğada uzun süre kalabilmeleri sebebiyle kirlilik etmenleri arasında ayrı bir öneme sahiptir. Bundan dolayı ağır metal konsantrasyonlarının izlenmesi büyük önem taşır. Bu çalışmada da Kastamonu kent merkezinde farklı karakterdeki 15 lokasyondan alınan toprak örneklerinde 12 adet ağır metal konsantrasyonu belirlenmiş ve bu ağır metallerin lokasyon bazında değişimleri istatistiki yöntemlerle karşılaştırılmıştır. Çalışma sonucunda Cr, Zn, Cd, Ni, Cu, Pb ve B bakımından en düşük değerler şehir merkezi dışında sanayi bölgesi ve sanayi bölgesi kenarında yer alan lokasyonlarda elde edilmiştir. Cu, Zn, Cd, Pb ve Mn bakımından en yüksek değerler şehir merkezinde arayol kenarında, Cr, Co, Ni ve B bakımından en yüksek değer ise şehir merkezi dışındaki ziraat alanlarında elde edilmiştir.