Sosyal bilgiler dersinde eğitsel oyunlar yoluyla kök değerlerin kazandırılması: bir eylem araştırması

Abstract

Her toplum kendine özgü ve toplumun aynası niteliğinde bazı değerlere sahiptir. Bu değerlerin birey tarafından benimsenmesi hem bireyin toplumsallaşması hem de toplumsal kimliğin koruması bakımından büyük önem taşımaktadır. Değerlerin bireye aktarımında aile, okul ve sosyal çevre etkilidir. Bununla birlikte değerlerin kazandırılmasında eğitim-öğretimin planlı olarak düzenlendiği okulların ve sürecin uygulayıcısı konumunda olan öğretmenlerin özel bir yeri bulunur. Öğretmenler okullarda öğrencilere çeşitli yollarla değerleri kazandırmaya çalışırlar. Bu araştırmada sosyal bilgiler dersinde eğitsel oyunlar yoluyla kök değerlerin kazandırılması amaçlanmıştır. Bu araştırma 2020-2021 eğitim-öğretim yılı güz yarıyılında ortaokul 7. sınıf öğrencileri ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden birisi olan eylem araştırmasından yararlanılmıştır. Veriler gözlem, video kayıtları, öğretmen günlükleri, öğrenci günlükleri, odak grup görüşmeleri, ön ve son algı metinleri ile elde edilmiştir. Elde edilen veriler ise içerik analizi kullanılarak çözümlenmiştir. Araştırmada gerçekleştirilen bir dizi eğitsel oyun etkinlikleri ile 7. sınıf öğlencilerinin öz denetim değeri dışında diğer kök değerleri kısmen de olsa tanıdıkları tespit edilmiştir. Süreç sonunda öğrencilerde kök değerlerin tanımında ve davranış olarak sergilenmesinde olumlu bir ilerleme kaydedildiği görülmüştür. Aynı zamanda sevgi ve dostluk kök değerlerine kız öğrencilerin daha fazla önem verdiği ve bu değerlerin davranışa yansımasında kız öğrencilerin erkek öğrencilere göre daha duyarlı oldukları anlaşılmıştır. Bu araştırmada sosyal bilgiler dersinde eğitsel oyunların kök değerleri kazandırmada olumlu yönde etkileri olduğu görülmektedir. Gerçekleştirilen eğitsel oyunlar ile öğrencilerin kök değerleri daha iyi kavradıkları ve kök değerlere ilişkin algılarının geliştiği gözlenmiştir. Araştırmadan elde edilen bu olumlu sonuçlardan hareketle öğretmenlere öğrenme sürecinde değerlerin kazandırılmasında eğitsel oyunlardan yararlanmaları önerilebilir.