Fen bilimleri öğretmenlerinin bireysel yenilikçilik düzeylerinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada, fen bilimleri öğretmenlerinin bireysel yenilikçilik düzeyleri ile bireysel yenilikçilik kategorilerinin belirlenmesi ve bunların cinsiyet, yaş, kıdem yılı ve eğitim düzeyi değişkenleri açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nicel araştırma yaklaşımlarından tarama modeli kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak Hurt, Joseph ve Cook (1977) tarafından geliştirilen ve Kılıçer ve Odabaşı (2010) tarafından Türkçe uyarlaması yapılan ‘‘Bireysel Yenilikçilik Ölçeği” ve demografik bilgileri elde etmek amacıyla “Kişisel Bilgi Formu” kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini 2019-2020 eğitim öğretim yılında farklı coğrafi bölgelerde devlete bağlı ortaokullarda görev yapmakta olan 217 fen bilimleri öğretmenleri oluşturmaktadır. Verilerin analizinde bağımsız örneklem t testi, frekans, yüzde, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) gibi istatistik teknikleri kullanılmıştır. Ayrıca doğrulayıcı faktör analizi (DFA) yapılarak kullanılan bireysel yenilikçilik ölçeği doğrulanmıştır. Araştırma sonucunda fen bilimleri öğretmenlerinin bireysel yenilikçilik kategorisi bakımından çoğunluğu 'öncü' kategorisinde bulunmuştur. Araştırmada bireysel yenilikçilik düzeyleri bakımından çoğunluğun yüksek düzeyde yenilikçi olduğu ortaya konulmuştur. Yenilikçilik toplam puanı ve alt boyutlarına verilen puanların cinsiyet ve kıdem yılı değişkenlerine göre anlamlı olarak farklılaşmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Yaş değişkenine göre değişime direnç gösterme alt boyutunda 21-30 yaş grubu ile 31-40 yaş grubundaki öğretmenler arasında, 21-30 yaş grubunda bulunan öğretmenler lehine anlamlı farklılık bulunmuş olup, diğer alt boyutlar ve bireysel yenilikçilik toplam puanında anlamlı farklılık görülmemiştir. Eğitim düzeyi değişkenine göre ise bireysel yenilikçilik toplam puanlarının, lisans ve lisansüstü eğitimi alan öğretmenler arasında lisansüstü eğitimi alan öğretmenler lehine anlamlı farklılık gösterdiği bulunmuştur. Bu durumda lisansüstü eğitim alan öğretmenlerin, lisans düzeyi eğitim alan öğretmenlere göre, 21-30 yaş grubunda bulunan öğretmenlerin 31-40 yaş grubundaki öğretmenlere kıyasla daha çok bireysel yenilikçi oldukları sonucuna ulaşılmıştır.