Ortaöğretim matematik ders kitaplarında matematiksel değerler ve matematik eğitimi değerleri

Abstract

Bu araştırmanın amacı, ortaöğretim matematik ders kitaplarında matematiksel değerlere ve matematik eğitimi değerlerine ne şekilde yer verildiğini incelemektir. Nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizinin kullanıldığı bu araştırmada, 2019-2020 eğitim-öğretim yılında tüm sınıflar düzeyinde kullanılan ortaöğretim matematik ders kitapları incelenmiştir. Araştırmadan elde edilen veriler anlamsal içerik analizi tekniği ile analiz edilmiştir. Araştırmada değer çiftleri tanımlanarak, bu değer çiftlerinin kitaplarda yer alan soruların konu bazlı yüzde ve frekans hesapları yapılmıştır. Ortaöğretim 9. ve 12. sınıf kitaplarında rasyonellik ve nesnecilik değeri oranının hemen hemen aynı olduğu fakat rasyonelik değerinin az farkla daha çok vurgulandığı, 10. ve 11. sınıf kitaplarında bu durumun aksine nesnecilik değerinin rasyonellik değerine göre gene az farkla daha fazla vurgulandığı sonuçlarına ulaşılmıştır. Tüm sınıf düzeylerinde kontrol değeri ilerleme değerine göre daha fazla vurgulanmıştır. 9., 10. ve 11. sınıf kitaplarında açıklık değeri gizem değerine göre daha fazla vurgulanmaktadır. 12. sınıf kitabında ise gizem değerine açıklık değerinden daha fazla vurgu yapıldığı görülmüştür. Ortaöğretim kitaplarının tümünde matematik eğitimi değer çiftlerinden formal bakış aktif bakışa, işlemsel anlama ilişkisel anlamaya, teorik bilgi uygunluğa, erişebilirlik elitliğe ve değerlendirme akıl yürütmeye göre daha fazla vurgulanmaktadır. Bu araştırmada elde edilen sonuçların, ortaöğretim matematik öğretiminde matematiksel değerlerin ve matematik eğitimi değerlerinin önemini ortaya koyması ve bu konuda farkındalık oluşturması beklenmektedir.