Farklı populasyonlara ait argania spinosa (l.) skeels meyvelerinin pomolojik ve biyokimyasal özellikleri

Abstract

Bu çalışmada, Fas’ta doğal olarak yetişen 13 farklı popülasyona ait Argania spinosa türlerine ait meyve-tohum ve bademlerinin morfolojik ve biyokimyasal özelliklerine lokasyonlar arasındaki farklılıkların belirlenmesi amaçlanmıştır. Fas bölgesinden getirilen Admine, Aına Smama, Aıt Baha, Anzı, Aoujdad Azıar, Aoulouz, Argana, Argen, Taznakht, Lakhsass, Şıdı Ifnı, Tamanar Şud Tamrı ve Tasgou Drar lokalitelerine ait meyvelerden homojen gruplandırma yapılarak 40’ar adet meyve üzerinden meyve, tohum ve badem de kalınlık, ağırlık, uzunluk ve genişlik değerleri ve ölçülen morfolojik değerler üzerinden sıkıştırma indeksi, şekil indeksi, irilik, iç randırman, çift iç oranı ve meyve rengi olmak üzere 18 farklı morfolojik karakterizasyon incelenmiştir. Argan tohumu içerisinden çıkarılan badem üzerinden yapılan protein, prolin, Malondialdehit (MDA), Hidrojen Peroksit Tayini (H2O2), Süperoksit dismutaz (SOD), Peroksidaz (POD), Glikoz, Sukroz, Fruktoz, Fenol ve Flavonaid bileşiklerine ait analizler yapılarak aynı popülasyona ait türler biyokimyasal içerikleri yönünden değerlendirilmiştir. Badem içeriklerine ait XRF cihazı yardımıyla elemental analizleri yapılarak başlıca makro ve mikro besin elementleri değerlendirilmiştir. Elde edilen verilerin istatistiksel analizleri Spss analiz programı ile yapılmıştır. Popülasyonlar bazındaki vasyasyonu tespit etmek için ANOVA testi, istatistiki anlamda farklılık tespit edilen değişkenler için de ikinci aşamada Duncan çoklu testi uygulanmıştır. Çalışma sonuçlarına göre; meyve/tohum/bademlerin morfolojik özellikleri, biyokimyasal ve elementel içerikleri bakımından populasyonlar arasında anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. Populasyonlar coğrafi konumuna göre iç ve kıyı kesim özelliklerine göre kıyaslama yapılabilmektedir. Renk durumları bakımından çöl ikliminden uzaklaşılması meyve rengi itibari ile koyulaşmaya neden olduğu sonucuna varılmıştır.