ORTAOKUL ÖĞRETMENLERİNİN ÖZYETERLİK ALGILARI İLE ÖĞRETMEN LİDERLİĞİ DAVRANIŞLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Abstract

Ülkelerin gelişmesinde ana unsurların başında eğitim gelmektedir. Sürdürülebilir bir eğitim sistemine sahip olmak, daha güçlü ve kalkınmış bir ülke olmak için anahtar role sahiptir. Eğitimin sürdürülebilir olması ise eğitim sistemi içinde yer alan unsurların gözden geçirilip tespit edilmesi ve buna yönelik süreçler geliştirilmesi ile mümkün olabilir. Eğitim sistemi içinde yer alan ve başarıya etki eden en önemli unsurların başında da öğretmenler gelmektedir. İnsan sermayesi boyutunda düşünüldüğünde, öğretmenlere yapılacak yatırım ve geliştirmeler eğitimin her aşamasına olumlu dönütler şeklinde yansıyacaktır. Topluma ve öğrencilere önderlik eden öğretmenlerin güçlendirilmesi öncelikle onların liderlik özelliklerinin ön plana çıkarılması ile mümkün olacaktır. Ayrıca öğretmen lider olmak için ne tür yeterlikler gerektiğinin de tespit edilmesi gerekir. Bununla birlikte, özyeterlik algısı tüm alanlarda olduğu gibi öğretmenler için de önemli bir olgu olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu noktadan bakıldığında öğretmen özyeterlik algısı ile öğretmen liderliği arasındaki ilişki incelenmesi gereken bir boyuttur.

Öğretmen özyeterlik algısı ve öğretmen liderliği davranışı arasındaki ilişkiyi inceleyen bu araştırma ilişkisel tarama modelinde betimsel bir çalışmadır. Bu amaçla, araştırma Kastamonu il merkezi ve ilçelerinde 27 ortaokulda görev yapmakta olan 502 öğretmen üzerinde uygulanmıştır. Verileri elde etmek için Öğretmen Özyeterlik Ölçeği ve Öğretmen Liderliği Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde doğruluk oranı % 95 olarak kabul edilerek SPSS 22 paket program kullanılmıştır. Parametrik olduğu belirlenen çalışmada aritmetik ortalama, yüzdelik, standart sapma, bağımsız gruplar t testi, tek yönlü varyans analizi, Pearson momentler çarpım korelasyon katsayısı ve çoklu doğrusal regresyon analizi yapılmıştır.

Araştırmanın sonucunda öğretmen özyeterlik algısı ve öğretmen liderliği davranışı ile cinsiyet, yaş, öğrenim durumu, mesleki kıdem, okulda görev süresi ve branş değişkenleri arasında anlamlı bir fark olmadığı belirlenmiştir. Bununla birlikte, öğretmen özyeterlik algısı ile öğretmen liderliği davranışları arasında orta düzeyde olumlu yönde anlamlı bir ilişki olduğu ve öğretmen özyeterlik algısının öğretmen liderliği üzerinde olumlu yönde anlamlı bir yordayıcı olduğu da tespit edilmiştir.