APİS MELLİFERA L. (INSECTA: HYMENOPTERA) VE PARDOSA AGRİCOLA THORELL, 1856 (ARANEAE: LYCOSİDAE) TÜRLERİNDE ZEHİR BEZLERİNİN MORFOLOJİK YAPISI

Abstract

Bu çalışmada, Pardosa agricola ve Apis mellifera türlerinin zehir bezlerinin morfolojik yapısı ışık ve yüzey taramalıelektron mikroskobu (SEM) kullanılarak incelenmiştir. Kurt örümceğinin, prosoma içerisinde bulunan zehir düzeneği, bir çift keliser ve zehir bezesinden oluşmaktadır. Her bir keliser, kılla kaplı iri bir bazal parça ve keliserin bazal bölümü üzerindeki bir çukurda kalan hareketli bir zehirli diş olmak üzere iki kısımdan oluşmaktadır; çukurun her iki tarafında kutiküler dişler bulunmaktadır. Zehirli dişin ön yüzeyinde, testere dişi oyuklar yer almaktadır ve zehirli dişlerin uçları oldukça keskindir. Zehir gözeneği, zehir dişinin subterminal parçası üzerinde bulunmaktadır. Zehir bezleri geniş ve genel hatlarıyla silindiriktir; her bir bezenin etrafı tamamen çizgili kas dokuları ile çevrilidir ve kendi zehir kanalına sahiptir; bu kas dokularının kasılması ile zehir bezelerinde üretilen zehir, bir kanal ve zehir çukuru üzerinden diş köküne püskürtülür. Bal arılarının zehir bezleri, iğne yapısına bağlı olan rektumu ve yumurtalıkları arasındaki karın bölgesinin alt kısmında yer almaktadır. Zehir bezi, oval bir depoya açılan, tek, uzun, ince ve distal olarak çatallı bir yapıdır. İğnenin tabanına açılan zehir kesesinde son bulan bir çift bez tüpü içeren bez, sokma ile anında zehrin enjekte edilmesine olanak sağlar.