Öğretmenlerin mesleki kimlikleri ile öğretim stratejileri, mesleki motivasyon ve mesleki doyum arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Araştırmanın amacı, Kocaeli ili Körfez ilçesinde görev yapan öğretmenlerin mesleki kimlikleri ile öğretim stratejileri, mesleki motivasyonları ve mesleki doyumları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırma, ilişkisel araştırma ve nedensel karşılaştırma yöntemleri kullanılarak gerçekleştirilmiştir. 2023-2024 Eğitim-Öğretim yılında, Kocaeli ili Körfez ilçesinde görev yapan 196 okul öncesi ve ilkokul öğretmeni, araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Veriler kişisel bilgi formu, mesleki kimlik ölçeği, mesleki doyum ölçeği, mesleki motivasyon ölçeği ve öğretim stratejileri ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Araştırmanın bulguları, öğretmenlerin mesleki kimliklerinin, mesleki doyum, mesleki motivasyon ve öğretim stratejileri tarafından anlamlı şekilde yordandığını göstermektedir. Mesleki kimlik, iş yeri kimliği ve iş yeri çabası alt boyutlarından oluşan mesleki kimlik ölçeği üzerinde yapılan analizler, cinsiyet, branş ve medeni durum gibi demografik değişkenlere göre anlamlı bir farklılık bulunmadığını ortaya koymuştur. Ancak, yaşa göre mesleki kimlik düzeylerinde anlamlı farklar gözlemlenmiş, özellikle öğretmenlerin meslekteki hizmet süreleri ile mesleki kimlik düzeylerinde anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Ayrıca, öğretmenlerin eğitim düzeyine göre mesleki kimlik, iş yeri kimliği ve iş yeri çabası alt boyutlarında anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. Öğretim stratejileri analizlerinde, öğretmenlerin cinsiyeti ile buluş yoluyla öğretim ve araştırma-inceleme alt boyutlarında anlamlı bir fark tespit edilmezken, sunuş yoluyla öğretim alt boyutunda cinsiyete dayalı anlamlı bir farklılık gözlemlenmiştir. Yaş değişkenine göre yapılan analizlerde ise, sunuş yoluyla öğretim ve araştırma-inceleme yoluyla öğretim stratejilerinde anlamlı farklılıklar gözlemlenmiştir. Meslekte geçirilen süre ile öğretim stratejileri arasında, özellikle sunuş yoluyla öğretim ve araştırma-inceleme yoluyla öğretim alt boyutlarında anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Eğitim durumu değişkenine göre, tüm öğretim stratejileri alt boyutlarında anlamlı farklılıklar ortaya çıkmıştır. Mesleki doyum düzeyleri ise cinsiyet, branş ve medeni durum değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık göstermemiştir. Ancak yaş ve mesleki hizmet süresi ile mesleki doyum arasında anlamlı ilişkiler bulunmuş, ayrıca öğretmenlerin eğitim durumlarına göre mesleki doyum düzeylerinde anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. Son olarak, mesleki motivasyon düzeyleri cinsiyet ve medeni durum değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık göstermezken, yaş, hizmet süresi ve eğitim durumu değişkenlerine göre mesleki motivasyonun çeşitli alt boyutlarında anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Özellikle fiziki imkânlar, okul içi faktörler, mesleki gelişim ve saygı gibi alt boyutlar arasında anlamlı farklar gözlemlenmiştir. Bu bulgular, öğretmenlerin mesleki kimlik, öğretim stratejileri, mesleki motivasyon ve mesleki doyum düzeylerinin birbirleriyle ilişkili olduğunu ve bazı demografik değişkenlere göre anlamlı bir şekilde farklılaştığını ortaya koymaktadır. Araştırma, öğretmenlerin profesyonel gelişimlerini desteklemek ve mesleki doyumlarını artırmak amacıyla eğitim politikalarının oluşturulmasında önemli bir referans kaynağı sunmaktadır.