KASTAMONU YÖRESİ BALLARININ FİZİKO-KİMYASAL VE PALİNOLOJİK YÖNDEN İNCELENMESİ

Abstract

Bu çalışmanın amacı; Türkiye’nin Batı Karadeniz bölgesinde yer alan Kastamonu ili ve ilçelerinde 2017- 2018 yılları arasında alınan 33 adet bal örneğinin melissopalinoljik analizleri yapılarak, bal arılarının (Apis melifera L.) yararlandığı polen kaynaklarının neler olduğunun tespit edilmesidir. Alınan her bir bal numunesinin melissopalinolojik analizi sonucunda; Toplam Polen Sayısı (TPS 10), polenlerin % miktarları ve floristik yapısı, balda hangi düzeyde (Dominant, sekonder, minör ve eser) bulunduğu ve hangi taksonlara ait olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca balların fiziko kimyasal özelliklerinin belirlenmesi amacıyla Refraktometre cihazı ile nem oranları, Yüksek Performanslı Gaz Kromatografisi Cihazı (GC/MS) ile uçucu bileşenlerinin tayini, Uv-Vis spektrofotometre cihazıları ile toplam fenolik madde miktarları, Yüksek Performanslı Sıvı Kromatografisi Cihazı (HPLC) ile fruktoz-glikoz oranı ve HMF içerikleri tespit edilmiştir. Melissopalinolojik analiz sonucunda 18’i familya, 31'i cins düzeyinde olmak üzere, toplam 49 taksonun poleni teşhis edilmiştir. Polenlerine en yüksek oranda rastlanan takson ise yörenin doğal bitkilerinden olan Castanea sativa 'dır. Poleni tespit edilen diğer türler aşağıdaki familya ve cinslere aittir. Apiaceae, Asteraceae, Amaranthaceae, Cistaceae, Fagaceae, Fabaceae, Rosaceae, Boraginaceae, Brassicaceae, Lamiaceae, Myrtaceae familyaları, Rumex sp., Trifolium sp., Teucrium sp., Echium sp., Onobrychis sp. ve Lathyrus sp.,’dir. Analizler sonucunda 33 bal numunesinin 14 tanesi monofloral bal olarak tespit edilmiştir. Bunlardan K1-K31 Onobrychis sp.,balı, K30Myrtaceae balı, K8 Fabaceae balı, K13 Trifolium sp., balı. K4-K5-K6-K7-K8-K14K15-K16-K17 nolu ballar ise Castanea sativa Mill. (Kestane) balı olduğu, diğer 19 numune ise (K2-K3-K9-K10-K11-K12-K19-K20-K21-K22-K23-K24-K25-K26-K28K29-K32-K33) multifloral bal olarak tespit edilmiştir. Bal örneklerinin TPS 10 sonuçlarının 1051 ile 325108 polen tanesi arasında değiştiği görülmüştür. 33 bal örneği TPS 10 sonuçlarına göre gruplandırılmış ve bunlardan 1 tanesinini polen miktarı 2 000’de düşük (Az), 13 tanesinin 2 000 ile 10 000 arasında (Normal), 6 tanesinin 10 000 ile 50 000 arasında (Zengin), 7 tanesinin 50 000 ile 100 000 arasında (Çok zengin) ve 6 tanesinin ise 100 000’den yüksek (Mega zengin) olarak belirlenmiştir