ÇOCUK OYUN PARKLARINDA KULLANILAN PEYZAJ DONATI ELEMANLARI

Abstract

Bu araştırmada dış mekan oyun parkı kavramı, parklarda çocuklar tarafından kullanılan oyun alanı donatılarının türleri ve bu donatı elemanlarının altında ve çevresinde yer alan zemin çeşitleri tanımlanmıştır. Bu doğrultuda bir saha araştırması yürütülmüş, araştırma kapsamında teknik özelliklere ve oyun parkı donatılarının üretiminde kullanılan malzemelere ilişkin bilgiler ABD Tüketici Ürün Güvenliği Kurumu (CPSC – Consumer Product Safety Commission) ve Amerikan Test ve Materyaller Topluluğu (ASTM -American Society for Testing ve Materyals) normları uyarınca değerlendirilmiştir. Çalışma Ankara’nın Çankaya ilçesinde bulunan on beş parkta yürütülmüş, araştırma sürecinde 210 çocuk katılımcı rastgele olarak seçilmiştir. Bu çocuklar yaşlarına göre 6 ay-6 yaş, 7-12 yaş ile 21 yaş üzeri olmak üzere üç kademeye ayrılmıştır. Oyun alanı donatılarına ilişkin tercih edilen tür, güvenlik ve erişim kolaylığı ile tercih edilen renk ve şekilleri barındıran bir gözlem aracılığıyla gözlemler derlenmiştir. Söz konusu gözlemde donatıların altında ve çevresinde bulunan zemin türleri, hangi türün çocuklar için daha iyi olduğu ve donatıların en çok hangi mevsimde çocuklar tarafından tercih edildiğine dair sorulara da yer verilmiştir. Gözlem yoluyla toplanan veriler ki-kare yöntemi kullanılarak değerlendirilmiştir.

Saha araştırmasının sonucunda teknik özellikler bakımından oyun parkı donatılarının, kullanılan malzemeler ve periyodik bakım ve tamirata ilişkin birtakım gözlemler haricinde, CPSC stveart ve kılavuz ilkeleriyle bir dereceye kadar uyumlu olduğu belirlenmiştir. Zeminlerin ise söz konusu özellikler ve kılavuz ilkelerce belirtilen şartlara uygun olmadığı görülmüştür. Gözlem sonuçlarında en olumlu değerlendirmelerin kaydıraklar için yapıldığı, bunu salıncakların ve tahterevallilerin izlediği gözlemlenmiştir. Ayrıca en sevilen rengin kırmızı, donatının en sık kullanıldığı mevsimin ise yaz olduğu tespit edilmiştir. Son olarak kauçuk zemin en iyi seçenek olarak sunulmuştur.