HEIDEGGER'DE DASEIN'IN VARLIĞI VE ZAMAN MESELESİ

Abstract

Heidegger Klasik felsefe geleneği olarak adlandırdığı Batı metafizik geleneğinin varlığın 'nedir'liğine takılarak varlığın anlamının üstünün örtülmesini varlığın krizi olarak görür. Bu kriz felsefenin Platon-Aristoteles çizgisinden beri gelen ve Descartes'ın Kartezyen düşüncesiyle temellerini sağlamlaştıran bir gelenek olarak Alman idealistleriyle doruk noktasına ulaşmıştır. Bu krizde gelinen son noktada varlığın aşkın (transendent) ilan edilimi ve zamanın varlıktan soyutlanması, insanın varlıkla arasındaki bağın koparılışına neden olduğu gibi, varlıkla insan arasındaki bağın da koparılışına sebebiyet vermiştir. Bu koparılışla varlık, zamandan yoksun kılınmış, zaman ise ontik alanla kurulu bir mahal olarak anlaşılmıştır. Bu doğrultuda insanın dünyada insan olma olanağı olarak Dasein'ın varlığının anlamı ile ilişkinin kurulamayışı, onun zamanıyla olan bağının da kurulamayışına bağlı olarak bir 'düşünme' meselesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu, Batının düşmüş olduğu ontoloji karşısında epistemolojiyi önceleyen bir düşünüşün tezahürüdür. Bu bağlamda varlığın anlamını yeniden sormak, varlıkla insan arasındaki bağın 'zaman'la tesis edilmesi olacağı gibi ontolojiyi önceleyen düşünmenin de ihtiyatlı bir tavrı olacaktır.