KAĞIZMAN İLÇESİNDE KAYISI ÜRETİMİ VE YÖRE EKONOMİSİNE KATKILARI

Abstract

Dünya kayısı üretiminin yaklaşık beşte biri Türkiye tarafından karşılanmaktadır. Kayısı meyveciliği ülkemizde geniş bir yayılış alanına sahiptir. Hemen her bölgemizde tarımı yapılmakla birlikte, üretimin yaklaşık % 85’ini Malatya, Mersin ve Kahramanmaraş illeri gerçekleştirmektedir. Kayısı adı ile özdeşleşen Malatya ise ülke üretiminin yarısından fazlasını sağlamaktadır. Ülkemizin önemli kayısı yetiştiriciliği alanlarından birini de Kars-Iğdır yöresi oluşturmaktadır. Doğu Anadolu Bölgesi’nin sert karasal iklim sahası içerisinde meyvecilik için elverişli bir mikro klima özelliğine sahip olan bu yöre, ülke üretiminin yaklaşık % 7 gibi bir oranını karşılasa da bazı özellikleri bakımından öne çıkmaktadır. Ağaç başına yüksek verimi, kaliteli sofralık yaş türü, özellikle de aromatik özelliği nedeniyle yurt dışından talep gördüğü için ihracata yönelik olması önemli üstünlükleridir. Kars ilindeki üretimin tamamı Aras Vadisi ve kolları üzerinde yapılır. Kars ilindeki kayısı üretiminin tamamına yakınını Kağızman ilçesi sağlar. İlçede; abrigoz, şekerpare, Malatya ve ham kayısı türleri yetiştirilir. Abrigoz ve şekerpare cinsleri, ekonomik değere sahip olanlardır. Yayılış alanı en fazla olan ve daha çok taban arazilerde yetiştirilen abrigoz, tamamına yakını sofralık olarak yurt dışına pazarlanan ve yüksek gelir getiren bir türdür. Yörede üretilen kayısının bir kısmı ise çeşitli illerdeki meyve suyu fabrikalarına gönderilir. Kağızman yöresinde kayısı üretimi önemli bir gelir kaynağı olmakla birlikte, üretimden pazarlamaya çeşitli aksaklıklar da söz konusudur. Bu çalışmada Kağızman ilçesinde kayısı üretim durumu ve yöre ekonomisine katkıları ele alınmış, üretim ve pazarlama ile ilgili sorunlar tespit edilerek bu sorunlara yönelik çözüm önerileri sunulmuştur.