CUMHURİYET DÖNEMİNDE TÜRKİYE'DE İPEK BÖCEKÇİLİĞİ

Abstract

Bu araştırmada, Cumhuriyetin ilk yıllarından 1950'ye kadar uzanan yirmi yedi yıllık dönemde, Türkiye'de ipek böcekçiliği faaliyetleri ve bu faaliyetlerin ekonomiye olan katkıları ele alınmıştır. Konu, İpek böcekçiliği faaliyetleri ; Bursa İpek Böcekçiliği Enstitüsü'nün kuruluşu ve görevleri; İpekböceği istasyonlarının kuruluşu ve yetkileri; Koza Tarım Satış Kooperatifleri Birliğinin (KTSKB) kuruluşu ve faaliyetleri ile sınırlandırılarak dört dönem dâhilinde incelenmiştir. Türkiye'de ipek böcekçiliği faaliyetleri ve bu faaliyetlerin ekonomiye olan katkıları ele alınırken sayısal veriler üzerinde değerlendirilmeler yapılmıştır. Araştırmanın konusu hakkında literatürde bulunan eksiklikler Cumhuriyet arşivi belgeleri, resmi yayınlardan; zabıt ceridesi, kanunlar ve tutanak dergileri, resmi gazete, istatistik yıllıkları, ayın tarihi ve dönemin süreli yayınları arasında bulunan ekonomi dergilerinin makaleleri ile kitaplar gibi birincil kaynakların kullanılması yoluyla tamamlanmıştır. Konu incelenirken, dönemin Türkiye'si ile dünyadaki ipek böcekçiliği ve ipek üretimi alanında yaşanan gelişmeleri göz önüne alınarak bu gelişmeler ışığında gerekli değerlendirilmeler yapılmıştır. Çalışmada elde edilen sonuç şudur: Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren CHP hükümetleri tarafından ipek böcekçiliği yetiştiriciliği ve ipek üretiminin teşvik edilmesiyle başlanan faaliyetlerde, üretim artırılmış ve dış ülkelere koza ve ipek ürünleri ihracı gerçekleştirilmiştir. Akabinde Bursa İpek Böcekçiliği Enstitüsü ve ipek böceği istasyonlarının tesis edilmesi ile ipek böcekçiliğinin her türlü yeni teknik gelişme ve uygulamaları takip edilmiştir. Koza Tarım Satış Kooperatifleri Birliğinin kurulması ile de üreticiler teşkilatlanarak ürünlerini değerinde satıp üretimi artırması sayesinde ülke ekonomisine önemli katkılar sağlanmıştır.