Hadîs Musannefâtında Niyet-Amel İlişkisi

Abstract

İbâdetlerin îfâsı için niyetin ne kadar önemli ve lüzumlu olduğu konusu herMüslüman tarafından bilinen bir gerçektir. Özellikle fıkıh kitaplarına gözatıldığında hemen hemen her ibâdet için delillerden hareketle niyetinhükmünün belirlenmeye çalışıldığı görülmektedir. Hâc ibâdetinde ise neredeyseher nüsük için niyetin hükmü üzerinde durulmaktadır. Bununla beraber hadîsokumalarımız sırasında bu konunun hadîs kitaplarında ve özellikle demusannef türü eserlerde fıkıh kitaplarıyla pek de örtüşmeyen bir şekilde elealındığını fark ettik. Gerek rivâyetlerde gerekse musanneflerin bâbbaşlıklarında, bazı ibâdetler hariç niyet kelimesi fıkıh kitaplarında görüldüğüüzere ayrıntılı ve vurgulu olarak yer almamıştır. Bunun en bariz örnekleriolarak abdest ve namaz konusu karşımıza çıkmaktadır. Hz. Peygamber’in gerekabdest gerekse de namaz için niyet ettiği veya sahabeye niyet edin şeklinde biremrinin vukûu söz konusu değildir. Dolayısıyla bu makalemizde abdest,S. ERDİM / Intention-Action Relation in Hadith Collections / al-Musannafat | 227Amasya Theology Journal, 12 (June 2019): 223-262namaz, oruç, hac ve zekât ibâdetleri özelinde hem hadîsler hem demusanneflerin bâb başlıklarından yola çıkılarak konuyla ilgili mevcut durumtespit edilmeye çalışılacaktır.