IBIRAY ALTINSARİN VE KAZAK TÜRKLERİNDE MİLLİ AYDINLANMA

Abstract

Ibıray Altınsarin, Ruslaştırma ve Hıristiyanlaştırma faaliyetlerine karşı mücadele verir. Bu yolda Kazak Türkçesinde dini ve milli konularda eserler kaleme alır. Modern tarzda ilkokulları, ilk gazete, ilk kız mektepleri ve nesir türünde ilkyazı örneğini Kazak toplumuna kazandıran Ibıray Altınsarin, Kazak Türkçesi üzerine de ilk çalışmaları yaparak halkının aydınlık bir geleceğe kavuşması için elinden gelen tüm gayreti gösterir. Özellikle de Ruslar onun üzerinden Ruslaştırma ve Hıristiyanlaştırma faaliyetlerini başlatmak isterken, o da boş durmamış, Rusların idari ve eğitim yapısını örnek alarak yerleşik hayata geçme çalışmalarını başlatmış, modern tarzda eğitim kurumlarının açılması için çaba sarf etmiştir. Rusların kısa vadeli hesapları karşısında Ibıray Altınsarin uzun vadeli planlar ile toplumun geleceğine yön verecek ve aydın nesillerin yetişeceği adımlar atmıştır. Bütün bunların neticesinde bugün yaşayan bağımsız Kazakistan"ın var olmasında onun öncülük ettiği fikirlerin etkisinin de olduğu muhakkaktır. Bu çalışmada Ibıray Altınsarin"in hayatı ile Ruslaştırma ve Hıristiyanlaştırma çalışmalarına karşı yazı ve eğitim çalışmaları ile verdiği mücadelesi ele alınacaktır.