KÖPRÜLÜ’DE BİR GÖNÜL OCAĞI: HACET BABA TEKKESİ

Abstract

Balkanlar Bektaşiliğin yayıldığı önemli coğrafyalardan biridir. İslam’ın Alevi-Bektaşi yorumu XIII.yüzyıldan itibaren bu coğrafyada temsil edilmeye başlamıştır. Köprülü (Veles), Bektaşiliğin yoğun olarak benimsendiği Makedonya bölgesinde yer almaktadır. XVIII. yüzyılın ikinci yarısındaburada faaliyete geçirilen Hacet Baba Tekkesi kasabanın biraz dışında bulunuyordu. 1826 yılındaBektaşilik yasaklandığında bu tekkede yıktırılarak mal varlığı devlet tarafından müsadere edilmişti.Böylece geniş binaları ve müştemilatı ile sadece bir dini inanç merkezi değil, çevre köylerdekiçiftlikleriyle önemli bir tarım ve ziraat merkezi de tarihten silinme tehlikesi yaşamıştır. 1831 yılındaNakşi tekkesine dönüştürülmeye çalışılan Hacet Baba Tekkesi XIX. yüzyılın son çeyreğinde yenidenBektaşilerin idaresine geçmiştir. Bu dönemde ve devam eden yıllarda tekkede Hasan Baba ve oğullarıile Hüseyin Hüsni Erdikut Baba gibi tanınmış simalar postnişinlik yapmıştır. Balkan SavaşlarındaKöprülü (Veles) şehrinin Osmanlı idaresinden çıkmasına kadar canlılığını koruyan Hacet BabaTekkesi’nden günümüze hiçbir iz kalmamıştır. Tekke arazisi üzerinde bugün hastane binası bulunmaktadır. Bu çalışmada Balkanlar’da Bektaşiliğin önemli merkezlerinden biri olan Köprülü HacetBaba Tekkesi’nin tarihi başta arşiv kayıtları olmak üzere ana kaynaklar ve araştırmalar ışığında elealınmıştır. Ayrıca tekkeyle ilgili arşiv belgelerinin orijinal görüntüleri ve günümüz harflerine çevirileri ekler kısmında verilmiştir. Bu çalışmanın yapılmasında günümüze hiçbir izi kalmamış HacetBaba Tekkesi’nin tarihi sürecinin daha önce bilimsel bir makalede ele alınmaması etkili olmuştur.