Mantık ve felsefe eğitiminin Bosna-Hersek’teki tarihsel gelişimi

Abstract

Bu metinde, Osmanlı Dönemi’nde Bosna’da felsefe ve özellikle mantık eğitimi alanında yapılan çalışmalar incelendikten sonra, günümüzde Bosna-Hersek’te felsefenin toplumsal uzlaşı ve hoşgörü açısından taşıdığı önem üzerine odaklanılacaktır. Bu manada, özet ifadelerle de olsa, tarihsel bir takım sistem, kurum ve doktrinlerin değişmesiyle birlikte Bosna eğitim sistemi ve bir bilgi türü olarak felsefenin üzerindeki yansımaları izlenecektir. Çalışma boyunca üzerinde önemle durulacak konular ise, Aristoteles mantığının Osmanlı dönemi Bosna’sındaki etkileri, bu dönem Bosna’da hem Müslüman hem de Hıristiyan nüfusun mantık ve felsefe alanında yaptıkları çalışmalar ve dönemin eğitim kurumlarının özellikleri ve Yugoslavya’nın bir parçası olarak Bosna-Hersek’te felsefe alanında yapılan gelişmeler olacaktır. Son olarak da günümüz Bosna-Hersek’indeki mevcut felsefe kurumları ve eğitim alanındaki formel gelişmeler ele alınacaktır. Metin tarihsel ve felsefi süreci betimleyici ve kısmen de yorumlayıcı bir metotla kaleme alınmıştır. Çalışmada genel anlamıyla verilmek istenen mesaj ise, “Bosna-Hersek’te tarihsel bağlamda köklü bir felsefe ve mantık geleneğinin olduğu” “mevcut etnik ve kültürel farklılıkların ayrımcılık yerine zenginlik olarak yorumlamanın gerekli olduğu” ve “toplumsal uzlaşının sağlanması için felsefenin dünden daha çok teşvik edilmesinin gerekliliği” olarak ifade edilebilir.