İleri Yetişkinlerle Çalışan ve Araştırma Yapan Psikologların Dikkat Etmesi Gereken Etik Konular

Abstract

Bu yazının amacı, ileri yetişkinlere psikolojik hizmet verme ve ileri yetişkinlerle araştırma yürütme sürecinde dikkat edilmesi gereken etik konuları gözden geçirmek ve bu konulardaki etik farkındalığı artırmaktır. Bu bağlamda yeterlik, özerklik, bilgilendirilmiş onam, gizlilik ve yaşlı istismarı ile ilgili alanyazında öne çıkan etik konu ve tartışmalara değinilmiş ve bazı önerilere yer verilmiştir. İleri yetişkinlerle çalışan ve araştırma yapan psikologların, (a) ek bir takım bilgi ve becerilere sahip olmaları, (b) ileri yetişkin ile aile üyelerinin istekleri uyuşmadığında ya da ileri yetişkinin bilişsel becerilerinde belirgin bir gerileme olduğunda, ileri yetişkinin özerkliğini mümkün olduğunca koruyan ve zarar verme olasılığını en düşük düzeye indiren çözüm önerileri üretmeleri, (c) bilgilendirilmiş onam alırken ileri yetişkinlerin araştırma ya da tedaviyi tam anlamıyla kavrayıp kavramadıklarına özen göstermeleri, (d) daha genç danışanlara sağladıkları tam gizliliği ileri yetişkinlere de sağlamaları ve (e) yaşlı istismarı ile ilgili yasal düzenlemeler ve etik ikilemlere hakim olmaları gibi birçok etik gereklilik ele alınmıştır.