II. Dünya Savaşı Dönemi ve Sonrasında Ziraî Kombinalar Tarihi Hakkında Bir İnceleme (1937-1949)

Abstract

1937 yılında Ziraî Kombinalar Kurumu’nun tesisinden 1949 yılına Devlet Üretme Çiftliklerininkuruluşuna kadar Türkiye’de tarım üretimi faaliyetleri ile bu faaliyetlerin ekonomiye olanyansımaları çalışmanın konusunu teşkil etmektedir. Çalışmada, Zirai Kombinalar Kurumu’nunII.Dünya Savaşı öncesi, süreci ve sonrasında gerçekleştirdiği üretim faaliyetleri üç dönem halindeele alınmıştır. Zirai Kombinalar Kurumu’nun tarımsal faaliyetleri ve bu faaliyetlerin ekonomiye olankatkıları sayısal veriler ışığında değerlendirilmiştir. Çalışmanın kaynak materyalini, Cumhuriyetarşivi belgeleri, resmi yayınlardan; zabıt ceridesi, kanunlar ve tutanak dergileri, resmi gazete,istatistik yıllıklarının yanında dönemin süreli yayınları arasında bulunan ekonomi ve tarımdergilerinin makaleleri oluşturmaktadır. Konu incelenirken, II. Dünya Savaşı şartlarında ZiraîKombinaların tarım üretimine sağladığı destekler göz önüne alınarak gerekli değerlendirilmeleryapılmıştır. Çalışmada elde edilen sonuç şudur: 1937 yılında Ziraî Kombinalar Kurumu’nun teşkiledilmesiyle dış ülkelerden tarım alet ve makineleri ile hayvanlar satın alınarak üretimde köylüyeörnek olunmaya çalışılmıştır. Bu manada beklenen verim alınamamıştır. Ancak II. Dünya Savaşı’nınbaşlaması üzerine Ziraî Kombinalar Kurumu, ordunun ve halkın hububat ihtiyacını karşılamakamacıyla tesis ettiği 13 çiftliğindeki 1.600.000 dönümden fazla arazisinden elde ettiği 10 binlerce tonhububat üretimiyle ülkenin iaşe ihtiyacını gidermeye yardımcı olmuştur. Bu suretle gerek II. DünyaSavaşı yılları gerekse savaş sonrasında ülkede baş gösteren açlık tehlikesine mani olarak milliekonomiye önemli katkılar sağlamıştır.