Kırşehir atmosferi mantar sporları konsantrasyonu ve meteorolojik faktörlerin etkisi

Abstract

Giriş: Mantar sporları yılın büyük kısmında yüksek konsantrasyonlarda olmaları nedeniyle solunum yolu allerjilerinde önemli bir yere sahiptir. Bu bağlamda yerleşim yerlerinin mantar sporları takvimlerinin hazırlanması hastaların tedavileri açısından önem arz etmektedir. Gereç ve Yöntem: Bu atmosferik araştırma 01 Mart 2005-28 Şubat 2006 tarihleri arasında Kırşehir’de gerçekleştirilmiştir. Çalışmada gravimetrik esasa göre çalışan üç adet Durham polen ve spor tuzağı kullanılmıştır. Spor tuzakları il merkezindeki Gölhisar, Bahçelievler ve Karayolları Müdürlüğü istasyonlarına yerden takriben 15 m yükseğe yerleştirilmiştir. Her bir tuzağa üzerine gliserin-jelatin sürülmüş lam bırakılarak bir hafta süreyle havaya maruz bırakılmıştır. Haftalık preparatların taranmasıyla saptanan taksonların cins düzeyinde olası tanımlamaları yapılmış ve $cm^2,$ye düşen spor konsantrasyonları haftalık, aylık ve yıllık olarak belirlenmiştir. Bulgular: Çalışma sonucunda Kırşehir atmosferinde 19 mantar taksonuna ait toplam 7748 spor/$cm^2$ saptanmıştır. Bu sporların %74.69’u Cladosporium, %13.41’i Alternaria, %2.49’u Ustilago, %2.3’ü Puccinia, %1.81’i Pleospora ve %1.06’sı Drechslera’ya ait iken; konsantrasyonları %1’den düşük olan diğer cinsler (Leptosphaeria, Curvularia, Torula, Pithomyces, Arthrinium, Trematosphaeria, Melanospora, Septonema, Tilletia, Sporodesmium, Coniothetium, Stemphylium, Hendersonia) ise atmosferdeki sporların %4.3’ünü oluşturmuştur. Sonuç: Araştırma sonucunda Gölhisar istasyonunda 3184 spor/$cm^2,$ Karayolları istasyonunda 2915 spor/$cm^2$ ve Bahçelievler istasyonunda 1649 spor/$cm^2$ saptanmıştır. Temmuz ayında en yüksek değer (1748 spor/$cm^2$) elde edilirken, şubat ayında ise en düşük değer (21 spor/$cm^2$) elde edilmiştir. Bu çalışmanın verileri, konu ile ilgili diğer araştırmacılara ve allerjik hastalıkların değerlendirilmesinde klinisyenlere yardımcı olacaktır.