TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDA KABUL VE RET BİLDİREN İFADELER

Abstract

Kabul ve ret bildiren ifadeleri günlük hayatta sıkçakullanılmaktadır. Bu ifadelerin ders kitaplarında nasıl kullanıldığınadair daha önce yapılmış herhangi bir çalışma bulunmamaktadır.Günlük hayatta kabul bildiren ifadelerin ret bildiren ifadelere oranladaha çok kullanılması onaylamanın reddetmeye göre daha kolayolmasından kaynaklandığı söylenebilir. Bu çalışmada, öncelikle Türkdili alanı uzmanlarıyla görüşmeler yapılmış, sözlükler taranarak kabulve ret bildiren ifadeler tespit edilmiştir. Daha sonra belirlenen ifadelerTürkçe ders kitaplarında aranmıştır. Bu çalışmanın amacı Türkçe derskitaplarında, kabul ve ret bildiren ifadelerin ne ölçüde kullanıldığınıtespit etmektir. Çalışmada 2018-2019 Eğitim-Öğretim yılında kullanılan5, 6, 7 ve 8. Sınıf Türkçe ders kitapları incelenmiş, elde edilen verilerinanalizinde, nitel araştırma yöntemlerinden biri olan betimsel analizkullanılmıştır. Elde edilen veriler çalışmanın amacı doğrultusundasınıflandırılmıştır. Çalışmanın sonucunda ders kitaplarında kabulbildiren ifadelerin ret bildiren ifadelerden daha fazla karşımıza çıktığıgörülmüştür. Hayır diyebilmek insan olmanın gereklerinden biridir.Aileler ve eğitimcilerin önemli amaçlarından biri olan çocuklara hayırdemeyi öğretme sürecinde eğitim ortamındaki en kolay ulaşılır materyalolan ders kitabının da yeri oldukça önemlidir. Türkçe dersi, çocuklarakendi haklarını savunma ve istemedikleri durumlara karşı çıkabilmebecerisi kazandırmada diğer derslere göre daha avantajlıdır. Bu nedenleTürkçe ders kitaplarına metin seçilirken, kişinin hayır deme hakkını işleyen, hayır diyebilmenin olağan ve bazı durumlarda gerekli olduğunubenimseten ayrıca hayır diyebilme becerisini pekiştirmesine imkântanıyan metinlerin seçilmesine dikkat edilmelidir.