II. Meşrutiyet Döneminde Türk-Macar İlişkilerinin Kaynağı Olarak Türk Basını

Abstract

Yakınçağın önemli kaynaklarından kabul edilenbasının Türk tarihinde gözle görülür bir etki bırakmasıancak XIX. ve XX. yüzyılda mümkün olmuştur.Avrupa’da ise basın faaliyetleri çok daha erkentarihlerde başlamış hatta büyük toplumsal ve siyasiolaylar içerisinde rol oynamıştır. Bu rol, aynı zamandaideolojilerin çok ve sıkça tartışıldığı XIX. Yüzyılındoğası gereğidir. Çünkü Fransız Devrimi’nden sonraneredeyse tüm dünyayı etkisi altına alan fikirhareketlerinin çevresinde toplanan aydınlar,ideolojilerini anlatacak, yayacak saha olarak basınfaaliyetlerine yönelmişler ve çok sayıda dergi, gazete budönemde Osmanlı topraklarında da adından sözettirmeye başlamıştır. Bunda II. Meşrutiyet dönemininyarattığı kısmi özgürlük havasının etkisini deunutmamak gerekir. Meşrutiyet döneminden kasıt II.Meşrutiyet dönemidir. Zira I. Meşrutiyet dönemi kısazaman içerisinde kapanmıştır, basın faaliyetleriningenişlemesi ve bir etkinlik kazanması ancak II.Meşrutiyet dönemiyle mümkün olmuştur. Türk-Macarilişkilerinin Türk basınına yansıyan tarafını örneklerleortaya koymayı amaçlayan bu çalışma, iki milletinilişkilerinin derin bir tarihe sahip olduğu bilgisindenhareket etmektedir. Söz konusu dönemde siyasi,diplomatik ilişkilerden bahsederken AvusturyaMacaristanDevleti muhatap kabul edilse de çalışmadaMacarlar ile Türklerin ilişkilerinin Meşrutiyet basınındanasıl yer bulduğu üzerinde durulmaktadır. Macarlar ileTürklerin akrabalık ilişkilerini ortaya koymaya yönelikçalışmalar öteden beri yapılagelmiş ve döneminideolojik, siyasi gelişmeleri ışığında bu konuya ilgiartmıştır. Yakınçağın önemli bir kaynağı olan basındanbunu takip etmek mümkündür. Çalışmada Macarlar ileTürklerin sosyal, siyasi, kültürel, iktisadi ilişkileri ve budönem Türk aydınının Macarlara bakışı, Meşrutiyetdönemi gazete ve dergilerinden örneklerle ortayakonulmaya çalışılmıştır.