Mesleki Gelişim Programı: Öğretmenlerin Bilimin Doğasını Öğrenme ve Öğretme İnançları

Abstract

Bilimin doğası, fen öğretim programlarının ana vizyonu olan bilimokuryazarlığının önemli bir bileşenidir. Buna karşılık fen bilgisiöğretmenleri bilimin doğasını sınıf içi uygulamalarına transferetmekte önemli sorunlarla karşılaşmaktadır. Fen bilgisiöğretmenlerinin sınıf içi uygulamaları öğrenme ve öğretmeyeyönelik sahip oldukları inançlardan etkilenmektedir. Dolayısıylaöğretmenlerin bilimin doğasını öğrenme ve öğretme inançlarınıngelişimi, sınıf içi uygulamalarının geliştirilmesi açısındanönemlidir. Bu araştırmada fen bilgisi öğretmenlerinin bilimindoğası ile ilgili mesleki yeterliliklerini geliştirmeyi amaçlayan uzunsüreli bir mesleki gelişim programının öğretmenlerin bilimindoğasını öğrenme ve öğretme inançları üzerindeki etkisiaraştırılmıştır. Araştırma gönüllü 18 fen bilgisi öğretmeni ilegerçekleştirilmiştir. Araştırmada tek gruplu ön test-son testdeneysel desen kullanılmıştır. Veriler Sampson ve Benton (2006)tarafından geliştirilen Reform Yaklaşımlarına Yönelik İnançlar Ölçeği(BARSTL) ve araştırmacılar tarafından geliştirilen Bilimin DoğasınınÖğretimi Özyeterlik Ölçeği ile toplanmıştır. Öğretmenlerin ön test veson test performansları Wilcoxon Testi kullanılarakkarşılaştırılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular uzun sürelimesleki gelişim programının öğretmenlerin bilimin doğasınıöğretmeye yönelik öz yeterlilik inançlarını ve reformyaklaşımlarına yönelik inançlarını geliştirdiğini göstermiştir.Bulgular, fen bilgisi öğretmenlerinin mesleki gelişim programıöncesinde bilimin doğası hakkında görüşlerinin yetersiz düzeydeolmasına rağmen öz yeterlik inançlarının oldukça yüksekolduğunu ortaya koymuştur. Bilimin doğası hakkında yetersizgörüş ve çeşitli kavram yanılgılarına sahip ancak bu konuyuöğretmeye hevesli ve öz yeterliği yüksek olan öğretmenlerin, bilimokur yazarı bireyler yetiştirilmesinin önünde engel teşkil etme riski bulunmaktadır. Bu durum, bilim okuryazarlığının önemli birbileşeni olan bilimin doğası hakkında öğretmenlerin heveslerini veöz yeterliliklerini düşürmeden, mevcut kavram yanılgılarıylayüzleşmelerini sağlayacak ve onların sınıf içi uygulamalarınıdestekleyecek uzun süreli mesleki gelişim programlarına ihtiyacıdaha da belirginleştirmiştir. Bu nedenle bu araştırmada değişenmesleki gelişim paradigmalarına uygun bu tür mesleki gelişimprogramlarının arttırılması önerilmiştir.