Pîr-i Sânî Seyyid Çerkeşî Mustafa Efendi (D.1743-V.1814) ve Yeni Bulunan “Tuhfetü’l-Mürîdîn ve Tesliyetü’l-Muhibbîn” İsimli Risâlesinin Tahlili

Abstract

Çerkeşî Mustafa Efendi yetmiş üç yıllık hayatını ilim, irfan ve irşad faaliyetleriyle geçirmiş önemli bir şahsiyettir. Geride sadaka-i câriye olacak eserler, ünlü bir ulemâ soyu, çok sayıda halîfe, mürîdan ve asırlar boyu canlı bir şekilde yaşayan bir hayat hikâyesi bırakarak ebedî âleme irtihal etmiştir. Biz bu çalışmamızda ağırlıklı olarak müellifin Taksim Atatürk Kitaplığında yeni tespit ettiğimiz “Tuhfetü’l-mürîdîn” isimli eseri üzerinde duracağız. Söz konusu risale, zâhir ve bâtın ehli arasındaki tartışmalara ışık tutmaktadır. Ehl-i zâhir özellikle cehrî zikir ve semaya karşı çıkmış, bu fiilleri işleyenleri küfürle itham etmişlerdir. Sûfîler başta olmak üzere sağduyulu ulema bu akıl ve insaf dışı görüşlere karşı çıkmışlardır.