OTORİTER REJİMLERİN KONSOLİDASYONUNDA CUNTA PARTİLERİNİN ROLÜ: DRP, GOLKAR VE MDP ÖRNEKLERİ

Abstract

Bu çalışma, Güney Kore, Endonezya ve Türkiye örneklerinde askeri otoriter rejimlerin hegemonik parti kurma denemelerini karşılaştırmalı siyaset perspektifinden ele almaktadır. Literatürde tespit edildiği üzere otoriter rejimler arasında en uzun ömürlü olanlar bir siyasal parti ihdas eden ve gücünü bu kurum aracılığıyla konsolide eden rejimlerdir. Bu tespit askeri otoriter rejimler için de geçerlidir. Cuntanın bizzat kurduğu ya da kurulmasına nezaret ettiği siyasal partiler eğer parlamentoda büyük çoğunluklar sağlayabilirler ve yürütmeyi kontrol edebilirlerse, hem getirdikleri siyasal-hukuksal düzenlemeler kökleşebilir hem de cunta üyelerinin cezai sorumluluklarının gündeme gelmesi önlenebilir. Bunu üç ve daha fazla seçimde tekrar sağlayabilen partiler hegemonik partiler olarak kabul edilmektedirler. Bir partinin hegemonik olabilmesi ise, onun,liderin kişisel hakimiyet ve propaganda aracı ve bir seçim makinesi olmanın ötesinde kurumsallaşması ve özerkleşmesi ile gerçekleşmektedir. Burada ele alınan örnekler içinde sadece Endonezya’nın Golkar Partisi tam bir hegemonik partiye dönüşebilmiş ve belirli özgül nedenlerle partiyi yaratan elitlerden uzaklaşarak yeni seçmen kitlelerine yaslanıp siyasal hayatına devam edebilmiştir. Güney Kore’nin Demokratik Cumhuriyetçi Partisi de kısmen başarılı olabilmiş, birkaç seçim kazanarak bir süreliğine hegemonik parti düzeyine yaklaşmıştır. Ele alınan örnekler içinde Türkiye’nin Milliyetçi Demokrasi Partisi açık ara en başarısız örnek olmuştur. Diğer partiler gibi askeri otoriter rejimin reformlarını ve ideolojisini devam ettirmek ve cunta üyelerine hukuki koruma sağlamak amacıyla kurulan bu parti, ne cuntanın tam desteğini elde edebilmiş ne de belirli bir siyasal geleneğe dayanabilmiş ve neticede ilk girdiği seçimde sonuncu olduktan sonra birkaç yıl içinde eriyip kendini feshetmiştir. Partinin bu başarısızlığı, Türkiye’nin darbeden çok kısa süre sonra sivildemokratik hayata geri dönebilmesini sağlamıştır.