Semantik Bir Fiil Kategorisi Olarak Akış Fiilleri

Abstract

Kelime türleri üzerine yapılan kategorik çalışmalarda “fiiller” araştırmacılar için zengin bir çalışma alanı sunmaktadır. Fiiller genellikle yapı ve çatı bakımından ele alınıp incelenmekteyken bunlara anlam bilimin temel alındığı çalışmaların eklenmesiyle inceleme sahası daha da genişlemiştir. Dil bilimin inceleme alanlarından birisi olan ve alanyazında semantik olarak da adlandırılan anlam bilim disiplinler arası özelliğe sahiptir. Fiillerin anlam bilim temelli sınıflandırmasına yabancı araştırmacıların öncülük ettiği bilinmektedir. Yerli veya yabancı araştırmacıların konuyla ilgili farklı önerileri bulunmakla birlikte “akış deneyimi kuramı” bugüne kadar söz konusu başlık altında ele alınmamıştır. Akış deneyimi, Csikszentmihalyi’nin farklı meslek gruplarından insanlarla yaptığı mülakat sonucu ortaya koyduğu bir teoridir. Genel olarak kişinin içinde bulunduğu psikolojik bir durumu tanımlamaktadır. Mevcut çalışmalarda teori; tüketim alışkanlıkları, turizm faaliyetleri, sanat etkinlikleri, dini ritüeller gibi hayatın içinden pek çok etkinlikle ilişkilendirilmiştir. Fakat bugüne kadar dil bilimle ilişkilendiren bir çalışma yapılmamıştır. Bu çalışmada Türkçede yer alan ve “meşgul olma; kendini verme ya da dalma anlamına gelen odaklanmış yoğunlaşma” anlamı taşıyanfiiller ele alınmış ve bu özellikteki eylemler için “akış fiilleri” yeni bir kavram olarak önerilmiştir.