SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETİM PROGRAMININ VE DERS KİTABININ TOULMIN ARGÜMAN MODELİNE GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Sosyal Bilgiler Öğretim Programı ve ders kitabını Toulmin Argüman Modeline göre değerlendirmektir. Bu çalışma kapsamında 4 ve 5. sınıf sosyal bilgiler öğretim programı, 6 ve 7. sınıf sosyal bilgiler öğretim programı, 5, 6 ve 7. sınıf sosyal bilgiler ders kitapları incelenmiştir. Dokümanların incelenmesinde Toulmin Argüman modelini oluşturan altı temel öge (veri, iddia, gerekçe, çürütme, destekleyici, sınırlayıcı) değerlendirme ölçütü olarak kullanılmıştır. Bu araştırmada, nitel araştırma yöntemlerinden doküman inceleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, 4 ve 5. sınıf sosyal bilgiler dersi öğretim programında, 4. sınıfa ait 46 kazanımın 14 kazanımı, 5. sınıfa ait 47 kazanımın 22 kazanımı Toulmin argüman temelini oluşturan ögeleri içerdiği görülmektedir. 6 ve 7. sınıf sosyal bilgiler dersi öğretim programında, 6. sınıfa ait 43 kazanımın 22 kazanımı, 7. sınıfa ait 39 kazanımın 19 kazanımı Toulmin argüman ögelerini kapsamaktadır. İncelenen 5. sınıf, 6. sınıf ve 7. sınıf sosyal bilgiler ders kitabında genellikle öğrencilere hazırlık sorularıyla ve konuyla ilgili araştırma soruları sorularak argümanlar değerlendirilmektedir. Soruların bazıları "sizce", "neden" kelimeleriyle oluşturularak öğrencilerin kişisel yorum geliştirmesi beklenmiştir. Aynı zamanda ünite konularının anlatılmasında görsel kaynaklar, sayısal veriler, birinci ve ikinci elden verilen kanıtlar ve yazılı kaynaklar yer almaktadır. Böylelikle öğrencinin küçük birer sosyal bilimci gibi kaynakları değerlendirmesi söz konusu olmaktadır.