XIII. Yüzyıl Büyük Moğol Ulusu’na Kağan Tayininde Akalığın Yeri

Abstract

Bu çalışmada, Büyük Moğol Ulusu tahtı üzerinde Akalığın yeri ve önemi incelenmiştir. Bu hususta Temüçin’in (Cengiz Han) Moğolların başına hükümdar seçilmesinden başlayarak devam eden bir yol izlenmiştir. Cengiz Han’ın ilk veliaht belirleme girişimi konu alınmıştır. Aka sıfatını üstlenen Çağatay’ın, Ögedey’in kağan olmasında etkisine yer verilmiştir. Ögedey’in oğlu Göyük’ün, han olma süreci işlenmiştir. Çuci’nin oğlu Batu’nun Göyük Han’ın ölümü sonrasında Aka sıfatını üstlenmesine değinilmiştir. Batu’nun Akalığı sırasında taht hakkının Ögedey Hanedanı’ndan alınarak Toluy oğullarına verilmesi ve bu kapsamda Möngke’nin kağan yapılışı anlatılmıştır. Möngke Kağan’ın ölümü sonrası Toluy oğulları arasında yaşanan mücadeleler esnasında ortaya çıkan kağan adaylarının taht törenleri incelenmiştir. Büyük Moğol Ulusu’nda, Aka sıfatını üstlenen kişilerin önemi ve bazı dönemlerde kağanlık üzerinde ne denli büyük etkiye sahip oldukları anlatılmaya çalışılmıştır.