TÜRKİYE’DE DARBE VE MÜZİK

Abstract

Darbe tüm dünyada olduğu gibi ülkemizin de başlıca sorunlarından biridir. Darbeyi tanımlayacak olursak: Bir ülkede silahlı kuvvetler mensuplarının silah zoru ile ülke yönetimine el koyması. Hükûmetlerin, ekonomik ve sosyal sorunları çözmekte başarısız oldukları iddiası, cuntacılar tarafından askeri darbelerin başlıca sebebi olarak gösterilir. Zaman zaman ordu tarafından hükûmetlere verilen muhtıralar da darbe benzeri sonuçlar doğurabilir. Darbeler siyaset tarihinin uzun zamandır bir parçasıdır. Örneğin Roma İmparatoru Jül Sezar bir darbe kurbanı olmuştur ve bazı Roma imparatorları iktidara darbeyle gelmiştir. 1799'da Napolyon da Fransa'da iktidarı bir darbeyle ele geçirmişti. Antik Yunan ve Hindistan kentlerinde darbeler fazlasıyla yaygındı. Darbeler 20. yüzyılda yaygın biçimde Latin Amerika'da Arjantin, Şili, Asya'da Birmanya, Afrika'da ve Avrupa'da Yunanistan, Asya'da Türkiye gibi özellikle gelişmekte olan ülkelerde gözlenmiştir. Her ne kadar darbe ve darbe girişimlerini hiçbir ülke yaşamak istemese de özellikle Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde bu olaylar yaşanmış ve büyük neticeler doğurmuştur. Darbe yaşanan tüm toplumlar, hemen hemen her düzeyde değerlerini yitirmiş, her türlü toplumsal ilişki parasal ilişkiye ve çıkar ilişkisine dönüştürülmüştür. Bireysel ailelerin üyelerini de içine alan bu çürümüşlük, her türlü toplumsal faaliyetin en önemli engeli durumuna gelmiştir. Toplumsal güvensizlik, çürümüşlük, yozlaşma, bir yandan tüketime yönelik yasa dışı yaşam istemleriyle her türlü ahlaki değerlerin etkisizleşmesine neden olurken, diğer yandan arabesk kültürün yaygınlaşmasına neden olmuştur. Darbelerin ve darbe girişimlerinin ülkelerin sosyal, ekonomik, siyasi, kültürel, psikolojik, kısacası hemen hemen her türlü alanına zararı olmuştur. Tabi ki bu zarardan Müzik, Müzik Kültürü, Müzik Eğitimi, Müzik Sektörü ve Müzik teknolojisi de son derece etkilenmiştir. Bu çalışma da darbelerin ve darbe girişimlerinin ülkemizde müziğin tüm alanlarını da ne şekilde etkilediğini, ülkemiz müzik kültürüne verdikleri zararın ne derece büyük olduğunu inceleyeceğiz. Araştırmanın amacı ülkemizde yaşanan ve kalkışılan darbe olaylarının şu anki müzik kimliğimize ve gelecekteki müzik kültürümüze ne boyutta zarar verdiğini belirlemektir. Araştırmanın problemini ülkemizde yaşanan ve kalkışılan darbe olaylarının şu anki müzik kimliğimize ve gelecekteki müzik kültürümüze ne boyutta zarar verdiğini belirledikten sonra; Müzik, Müzik Kültürü, Müzik Eğitimi, Müzik Sektörü ve Müzik teknolojisi alanlarına verdiği zararlar belirlenip, iyileştirme çalışmaları için öneriler ve bir daha bu tarz olaylardan müzik kültürümüzün etkilenmemesi için önlemler sunmaktır. Bu araştırma Cumhuriyet döneminden beri ülkemizde yaşanan ve kalkışılan darbe olaylarının müzik kimliğimize ve kültürümüze verdiği zararı genel bir bakış açısıyla incelenmesi ve araştırmacılara, alan uzmanlarına kaynak teşkil etmesi açısından önemlidir. Araştırmada, Cumhuriyet döneminden beri ülkemizde yaşanan ve kalkışılan darbe olaylarının müzik kimliğimize ve kültürümüze verdiği zararlar betimlemeye çalışılmıştır. Araştırma nitel araştırma yaklaşımına uygun, betimsel tarama modelindedir. Nitel çalışmalar, doküman inceleme, araştırılması hedeflenen olgu ve olaylar hakkında bilgi içeren yazılı