Prof. Dr. Necati Öner’de Hürriyet Anlayışı

Abstract

Makalenin ana konusunu oluşturan hürriyet problemi, felsefe sahasındaki temel meselelerdenbiridir. Geçmişten günümüze birçok düşünür bu konu üzerine açıklamalarda bulunarak,meselenin anlaşılması için çaba sarf etmiştir. Hürriyeti anlama ve açıklama çabasınagiren, onun insan için gerekli olduğunu savunan düşünürlerden biri de son dönemlerdeyetişen, yaptığı çalışmalarla Türk insanının ufkunu açmaya, düşünceleriyle insanlara yönvermeye çalışan fikir ve düşünce adamı Prof. Dr. Necati Öner’dir. Çalışmamızda önceliklehürriyet kavramına ve bazı düşünürlerin hürriyet ile ilgili görüşlerine yer verilmiştir.Daha sonra Necati Öner’in hürriyet üzerine açıklamaları yer almaktadır. Hürriyetanlayışının farklı biçimlerde ortaya çıkmasının nedeni zihniyet farklılıklarıdır. Öner, engenel anlamda hürriyeti ‘bir insanın istediği şeyi yapma veya yapmama iktidarı’ şeklindeaçıklamaktadır. Öner, öncelikle hürriyeti metafizik ve pratik alan olmak üzere iki alandaaçıklamaya çalışmaktadır. Metafizik anlamda anlaşılması gereken hürriyet insanlara hasolan hürriyettir. İnsanlar için kullanılan hürriyet, bilinçli ve farkında olunarak yapılaneylemleri kapsadığı için diğerlerinden farklı bir yapıya sahiptir. Pratik alanda ise seçmeve eylem hürriyeti olarak iki alanda ele alınmaktadır. Öner, insanın istediğini seçip sonraonu ‘yaptığında’ kendisini hür hissedeceğini, ancak bu eyleminin bir engelle karşılaştığındahürriyetsizliğinin bilincine varabileceğini bunun için bütün insan hürriyetlerinin temelinde‘seçme’ ve ‘eylem’ unsurlarının olduğu sonucunu çıkartmaktadır.