KAYNAKLAR IŞIĞINDA BURSA’DA BİR HORASAN ERENİ: ABDAL MURAD SULTAN, TÜRBE VE TEKKESİ

Abstract

Anadolu’da Horasan’dan gelen ve bölgenin fethinde önemli rol oynayan pek çok Abdalan-ı Rum ereni bulunmaktadır. Bursa’nın fethine katılan erenlerden biri Abdal Murad Sultan’dır. Abdal Murad Sultan şehrin fethinden sonra Uludağ eteklerinde Orhan Gazi’nin desteğiyle tekkesini kurmuştur. Filidar (Filedar) Köyü başta olmak üzere tekke vakfına mülkler vakfedilmiştir. Elimizdeki kaynaklar Abdal Murad Tekkesi’nin XVII. yüzyıla kadarki faaliyetleri hakkında detaylı bilgi vermemektedir. Abdal Murad Tekkesi'yle ilgili ilk detaylı bilgiler Evliya Çelebi’ye aittir. Onun şahitliğine göre tekkede Bektaşi dervişleri muazzam büyüklükteki tekke mutfağında misafirlere hizmet vermişlerdir. Tekkenin bulunduğu bölge padişahların ve ileri gelen ayanların gelip ziyaret ve istirahat ettikleri, şehre nazır bir mesire yeriydi. Arşiv vesikaları, XVIII. yüzyılda tekkede görev yapan Bektaşi tekkenişin ve türbedarlar hakkında az da olsa bilgi vermektedir. Bektaşiliğin 1826 yılında yasaklanması üzerine Abdal Murad Tekkesi yıktırılmış, bırakılan türbe mahallinin idaresi Nakşi şeyhlere devredilmiştir. XIX. yüzyıl boyunca Abdal Murad Tekkesi’nde Bektaşi-Nakşi mücadelesi baş göstermiştir. İstanbul Karyağdı Baba Tekkesi postnişini Necib Baba’nın gayretleriyle tekke yeniden Bektaşi idaresine alınmıştır. Abdal Murad Tekkesi tüm tekke ve türbelerin kapatıldığı 1925’ten sonra kaderine terk edilip bakımsız kalmış, 1933’te yıkılmıştır. Geride yalnızca Abdal Murad Sultan ile oğlu Abdal Mehmed’in mezarı kalmıştır. Yıkılan tekkenin yerine Cumhuriyet döneminde camii yaptırılmıştır. Bu çalışmada Bursa’da tasavvufi hayatta önemli yeri olan Abdal Murad Tekke, Türbe ve vakfının tarihi serüveni ana kaynaklar ışığında aydınlatılmaktadır.