Karanlık Üçlünün Örgütsel Muhalefete Etkisi: Bir Yapısal Eşitlik Modeli

Abstract

Araştırmanın amacı karanlık kişilik özelliklerinin örgütsel muhalefet üzerindeki etkisini araştırmaktır. Buamaç çerçevesinde 322 beyaz yakalı özel sektör çalışanına kolayda örnekleme yöntemi kullanılarak ölçeklerve kişisel bilgi formu uygulanmıştır. Çalışmada karanlık üçlüyü ölçmek için karanlık üçlü (KÜ-Ö) ölçeğikullanılmıştır. Ölçek, makyavelizm, narsizm ve psikopati boyutlarını içermektedir. Örgütsel muhalefetinölçümünde ise örgütsel muhalefet ölçeğinden (ÖM-Ö) faydalanılmıştır. Ölçek alt boyutları yapıcı açıkmuhalefet, sorgulayıcı açık muhalefet, gizli muhalefet ve dışsal muhalefet olarak belirlenmiştir. Ölçekleriçin geçerlik ve güvenirlik analizleri yapılmıştır. Bu doğrultuda keşfedici faktör analizi, doğrulayıcı faktöranalizi, Cronbach Alfa değerleri, açıklanan ortalama varyans (AVE) değerleri ve birleşik güvenirlik (CR)değerlerinden yararlanılmıştır. Çalışma verilerinden elde edilen bulgular ile araştırmada ortaya konan modelsınanmıştır. Yapısal eşitlik modellemesi analizine göre sınanan modelin uyum indekslerinin kabul edilebilirolduğu bulgulanmıştır. Araştırma sonuçları narsizmin dışsal örgütsel muhalefeti negatif yönde etkilediğiniortaya koymuştur. Ayrıca psikopatinin örgütsel muhalefetin yapıcı açık muhalefet, dışsal muhalefet ve gizlimuhalefet boyutlarını anlamlı ve pozitif yönde etkilediği görülmüştür.