ABDÜLMECÎD B. ŞEYH NASÛH TOSYEVÎ’NİN “FEZÂİLÜ’L-İLM VE’L-ÂLİM” ADLI RİSÂLESİ VE TRANSKRİPSİYONU

Abstract

XVI. yüzyıl Osmanlı düşünürlerinden Abdülmecîd b. Şeyh Nasûh Tosyevî tefsir, kelâm, fıkıh, tasavvuf, ahlâk, eğitim ve belâgate dair pek çok eser kaleme almıştır. Kastamonu Yazma Eserler Kütüphanesi'nde bulunan Fezâilü'l-ilm ve'l-âlim adlı risâle de bunlardan birisidir. Mezkûr risâlede âlimin faziletlerinden bahsedilmekte ancak ameli olmayan zâhirî âlim eleştirilmektedir. Tosyevî burada âbid ile âlim arasında kıyas yaparak, bilgisiyle amel etmedikçe âlimin gerçek bir âlim olamayacağını anlatmaktadır. Bu değerlendirmesiyle bilgi-eylem ilişkisinin önemine yer veren düşünür, doğru bilginin doğru eylem gerektireceğine vurgu yapmaktadır. Zâhirî ulemayı dünyaya bağımlı olmakla ve maddi menfaatler peşinde koşmakla itham eden Tosyevî, nefsî arınmanın önemine dikkat çekmektedir. Makalede ilmin ve âlimin mahiyeti bağlamında müellifin düşüncelerinin ortaya konulup, değerlendirilmesi amaç edinilmiştir. Ayrıca çalışmanın sonunda risâlenin transkripsiyonuna yer verilmiştir