KIPÇAK TÜRKÇESİYLE YAZILMIŞ "MUSANIŊ İLK KİTABI"NDA OĞUZCA UNSURLAR

Abstract

Tarih boyunca Kıpçaklar çok geniş bir coğrafyada yaşamışlar,ancak siyasi bir birlik oluşturamamışlardır. Siyasi bir birlikkuramamaları merkezi bir devlet kurmalarını engellemiştir. Bununsebebi ise çok geniş coğrafyalara yayılmaları ve göç etmeleridir. Bu göçlersonucunda Kıpçakların büyük bir kısmı Macaristan başta olmak üzere,Bulgaristan, Romanya, Rusya ve Gürcistan’da eski düşmanları olan buHristiyan halkların içine girerek onların içinde zamanla eriyerekkaybolmuşlardır.Oğuz Türkçesi ise XIII. yüzyılda yazı dili haline gelmiştir. XIII. yüzyılöncesi karanlık bir dönemdir. Oğuz Türkçesi yazı dili haline gelmedenönce de yazı dillerini etkilemiştir. Eski Türkçe döneminden itibarenincelenen eserlerde Oğuz Türkçesine ait unsurlara rastlanılmaktadır.Çağdaş Kıpçak lehçelerinin temelini oluşturan Tarihi KıpçakTürkçesi ile ilgili ilk bilgiyi Kaşgarlı Mahmud Divani Lügat-it Türk adlıeserinde vermektedir. Dikkat edilecek olursa Kaşgarlı bu önemli eserindeen kapsamlı olarak Oğuzlar ve Kıpçaklara yer vermiştir. Bu durum daOğuz ve Kıpçak boylarının ciddi bir nüfusa sahip olmasından ve tarihsahnesinde etkin bir şekilde rol almalarından kaynaklıdır.Makalenin giriş kısmında Kıpçak ve Oğuzlar hakkında bilgiverildikten sonra Kıpçak Türkçesi ve Oğuz Türkçesinin oluşum sürecinedeğinilmiştir. Daha sonra da çalışmanın asıl konusu olan dört büyükkitaptan Tevrat’ın birinci bölümü Yaratılış’ın 1819 tarihli çevirisi“Musanıŋ İlk Kitabı” hakkında kısaca bilgi verilmiştir. Eserin çoğunluklaKıpçak Türkçesi özellikleri taşımasının yanı sıra Oğuzca birtakımözelliklere de rastlanması eserin dil malzemesi olarak değerini açıkça ortaya koymaktadır. Son olarak metinde tespit edilen Oğuzca unsurlarmetinden örneklerle sıralanmıştır.